Hoe energiezuinig is uw huis?

Test of de woning klaar is voor laag temperatuur verwarming

U heeft aangegeven dat u graag van het gas af wil. Bij vervanging van een gasketel, leveren veel alternatieven lagere temperaturen. Om te voorkomen dat na vervanging comfortproblemen ontstaan, raden wij aan te testen of verwarming met lage temperaturen volstaat. Een maximale temperatuur van 50 graden is een goede test om te zien of bijvoorbeeld een warmtepomp efficiënt als opvolger van de gasketel de verwarming kan doen. Het resultaat van deze test kan worden meegenomen in de keuze bij het type gasloze verwarming en of wellicht ook het warmteafgiftesysteem moet worden vervangen.

Advies  
Test of uw woning klaar is voor lage temperatuur verwarming. Dit doet u door gedurende één geheel stookseizoen de maximum temperatuur van de ketel lager in te stellen en te zien of het huis nog voldoende warm wordt. Op de website van Milieu centraal vindt u de “Verwarmingstest”. Een lagere aanvoertemperatuur geeft ook al enige energie besparing. advies.   

Aandachtspunten:  
Belangrijk aandachtspunt bij deze test is uiteraard dat deze representatief is. Daarom wordt bij voorkeur een geheel stookseizoen getest, zodat alle weerstypen een langere periode zijn getest. Let ook op of de testperiode juist een milde of strenge winter is en in hoeverre dit de conclusie beïnvloed. Bij twijfel, schakel dan een adviseur in. Deel het resultaat ook altijd met uw installateur bij de keuze voor een nieuw verwarmingssysteem. 

Comfort impact:  u weet zo of u zonder koude klachten over kan stappen op een systeem met een lage aanvoer temperatuur.
Energie impact: de meeste gasgestookte ketels worden efficiënter bij een lagere aanvoertemperatuur, dus de test zal in de meeste gevallen tevens een besparing van gas opleveren.  

Gasketel vervangen door een warmtepomp 

U heeft aangegeven dat u graag van het gas af wil en dat de hoeveelheid isolatie van uw woning geschikt is om een lage temperatuurverwarming met bijvoorbeeld een warmtepomp te installeren. Op de website van Milieu Centraal vindt u meer informatie over het duurzaam verwarmen met een warmtepomp. 
er zijn veel verschillende warmtepompen. Belangrijk onderscheid hierbij is de bron waar de warmtepomp de warmte aan onttrekt. In de meeste gevallen is dit (buiten-) lucht of de bodem (grondwater). Een warmtepomp met lucht (lucht-water warmtepomp) is goedkoper dan een bodemwarmtepomp, maar is minder efficiënt en de buitenunit die hierbij meestal nodig is maakt geluid. De efficiëntie wordt uitgedrukt in een COP (coëfficiënt of performance), waarbij een hogere COP een hogere efficiëntie betekent. Let bij het vergelijk hiervan ook op de gehanteerde temperaturen voor verwarming en buiten (de COP is hiervan afhankelijk). Een bodemwarmtepomp is veelal een grotere investering dan met lucht en vergt bovendien ruimte (bovengronds en ondergronds) voor de aanleg van een bodembron.

Advies
Schakel een installatieadviseur of (adviserend) installateur in om u te laten adviseren over een warmtepomp die het beste past bij uw situatie. 

Aandachtspunten:  
Let op de positie van een eventuele buitenunit van een lucht-waterwarmtepomp in relatie tot het geluid dat deze produceert. Hinder (ook bij de buren) dient uiteraard te worden voorkomen. Eventueel zijn er ook omkastingen op de markt om het geluid deels tegen te houden. Voor meer informatie over dit geluid, kunt u ook het onderdeel “installatiegeluid” van de vragenlijst “Gezonder wonen” gebruiken.

Comfort impact:  bij een goed werkende warmtepomp heeft dit geen invloed op het comfort, uitgaande dat u nu geen comfortklachten heeft. 
Energie impact: een warmtepomp verbruikt geen aardgas, daarentegen verbruikt deze wel elektra en zal het elektraverbruik toenemen. De mate van elektraverbruik hangt onder andere af van de efficiëntie van de warmtepomp.

Isolatie verbeteren en/of verwarmingscapaciteit vergroten 

U heeft aangegeven dat u graag van het gas af wil, maar dat de hoeveelheid isolatie van uw woning onvoldoende is en/of het verwarmingssysteem nog niet geschikt is voor laag temperatuur verwarming. De meeste duurzame gasloze verwarming werkt met lage temperaturen. Hiervoor is het van belang ten eerste het warmteverlies te minimaliseren met goede isolatie en vervolgens te zorgen voor een afgiftesysteem dat geschikt is om met lage temperaturen nog voldoende verwarming te leveren. U gaf aan dat er wel mogelijkheden zijn om de isolatie te verbeteren. 
 
Advies  
De eerste stap, indien van toepassing, is het verbeteren van de isolatie. U heeft aangegeven mogelijkheden te zien om extra te isoleren. Mocht u daarover nog meer informatie zoeken, vindt u die onder andere op met de “check je isolatie tool” van Milieu Centraal en de “Routekaart naïsolatie” van TKI Urban Energy.
Op moment dat de isolatie op orde is, kunt u het verwarmingssysteem voorbereiden op laag temperatuur verwarming. De verwarmingscapaciteit kan vergroot worden door het plaatsen van extra of grotere radiatoren, laag temperatuur convectoren of door het plaatsen van vloerverwarming. Neem voor de dimensionering van deze systemen contact op met een installatieadviseur. 
 
Aandachtspunten: 
Belangrijk aandachtspunt bij isoleren is dat er altijd gezorgd wordt voor voldoende ventilatie in de ruimte. Door de isolerende maatregelen worden naden en kieren vaak afgedicht, waardoor er geen verse lucht van buiten de ruimte in komt. U kunt zorgen voor ventilatie via ventilatieroosters tussen het kozijn en het raam en/of een mechanisch ventilatiesysteem. Informatie over ventilatie kunt u ook vinden bij Milieu Centraal, of door de vragenlijst op deze website over “gezonder wonen” in te vullen. Wanneer u de kozijnen gaat vervangen, let dan ook op mogelijkheden om de ruimte te luchten om oververhitting tegen te gaan. 
 
Bij het wijzigen van het afgiftesysteem van de verwarming dient uiteraard te worden gelet op de capaciteit per ruimte. Daarnaast is het ook belangrijk te kijken naar de snelheid van het systeem in relatie tot het gebruik en tot andere systemen. Vloerverwarming is zeer efficiënt, maar relatief traag en daarom vooral geschikt voor ruimten waar een constante temperatuur (dag en nacht) gewenst is. Wilt u juist snel warmte dan is een radiator of convector hiervoor meer geschikt. 
Let ook op ventilatieroosters in de gevel in relatie tot de verwarming. In de winter moet er wel worden geventileerd, maar wilt u wel dat de ventilatielucht snel op temperatuur wordt gebracht. Radiatoren of convectoren zijn veelal meer geschikt om deze lucht snel te verwarmen dan vloerverwarming. Een combinatie van vloerverwarming met een enkele convector kan in ook worden toegepast bij ruimten met ventilatieroosters in de gevels om zo te profiteren van de voordelen van beide systemen. 
Let bij het aanleggen van vloerverwarming ook op de isolatie van de vloer. 

Comfort impact: isolatie leidt tot verbetering van comfort door minder koude oppervlakken zoals koude ramen, wanden of een koude vloer. Indien vloerverwarming wordt aangebracht kan dit leiden tot meer comfort (warme voeten).
Energie impact: isolatie leidt tot lager energiegebruik voor verwarmen van de woning. Indien vloerverwarming wordt aangebracht geeft dit mogelijk minder energieverbruik door een efficiëntere afgifte. 

Duurzame hoog temperatuur verwarming

U heeft enerzijds aangegeven van het gas te willen, maar anderzijds dat uw woning niet geschikt is voor laag temperatuurverwarming en hier geen verbetering, bijvoorbeeld het verbeteren van de isolatie, mogelijk is. Hierdoor heeft u hoge temperatuur verwarming nodig om een comfortabel en gezond binnenklimaat te waarborgen. Dit maakt de mogelijkheden beperkt, omdat duurzame verwarmingssystemen, zoals warmtepompen, werken met lagere temperaturen. 
In dichtere binnensteden met oudere huizen wordt soms een hoge temperatuur warmtenet aangelegd. De warmte van dit warmtenet komt veelal van duurzame bronnen. Indien dit is of wordt aangelegd, kan dit een goede optie zijn om van het gas af te komen. De mate waarin dit een echte energiebesparing (CO2 reductie) oplevert, hangt af van de warmtebron die voor het net wordt gebruikt (afvalwarmte, bio-massacentrale, e.d.).

Een tussenoplossing is een hybride warmtepomp. Dit is een combinatie van een warmtepomp met de bestaande (of een nieuwe) gasketel, zie ook de website van Milieu Centraal voor informatie over hybride warmtepompen. Zolang de buitentemperatuur niet te laag is kan de warmtepomp voldoende capaciteit leveren. Bij lage buitentemperaturen springt de gasketel bij. 
Er bestaan tegenwoordig ook elektrische CV-ketels. Een warmtepomp gebruikt, naast elektra, grotendeels de energie uit een bron, zoals de buitenlucht of de bodem. Een elektrische CV-ketel gebruikt enkel elektriciteit. Het elektraverbruik van een elektrische CV-ketel ligt daarom circa een factor 2 tot 4 hoger dan een warmtepomp. Voordeel is wel dat een elektrische CV-ketel de voor u vereiste hoge temperaturen kan leveren. Bovenstaand hybride systeem kan ook bestaan uit een warmtepomp en elektrische CV-ketel. Hierdoor wordt het verbruik verminderd door de warmtepomp, is wel een hoge temperatuur mogelijk, indien nodig, met de elektrische CV-ketel en tenslotte geen aardgas nodig. 

Advies
Ga eerst na of er een warmtenet is of op korte termijn komt, waar u gebruik van kunt maken.  
Bij gebrek aan een warmtenet kan worden gekozen voor een hybride warmtepomp, met de mogelijkheid om hogere temperaturen te kunnen maken. Wilt u geheel van het gas af, kunt u als piekketel kiezen voor een elektrische CV-ketel. 
 
Aandachtspunten:
Let bij een warmtenet op dat de vereiste hoge temperaturen worden geleverd. Let op de positie van een eventuele buitenunit van een lucht-waterwarmtepomp (onderdeel van een hybride warmtepomp) in relatie tot het geluid dat deze produceert. Hinder (ook bij de buren) dient uiteraard te worden voorkomen. Eventueel zijn er ook omkastingen op de markt om het geluid deels tegen te houden. Voor meer informatie over dit geluid, kunt u ook het onderdeel “installatiegeluid” van de vragenlijst “Gezonder wonen” gebruiken. 
 
Comfort impact:  bij een goed werkende hybride warmtepomp of aansluiting op een warmtenet heeft dit geen invloed op het comfort, uitgaande dat u nu geen comfortklachten heeft. 
Energie impact: bij een warmtenet betaald u voor de afgenomen warmte en wordt de energie elders omgezet in warmte. 
een hybride warmtepomp met elektrische CV-ketel verbruikt geen aardgas, daarentegen verbruikt deze wel elektra en zal het elektraverbruik toenemen. De mate van elektraverbruik hangt onder andere af van de efficiëntie en capaciteit van de warmtepomp.

Zonneboiler of warmtepompboiler

U heeft aangegeven van het gas af te willen en bovendien ruimte te hebben voor een boilervat. Als stap richting gasloos kunt u overwegen een zonneboiler te installeren. Een zonneboiler is een combinatie van een of meer zonnecollectoren op het dak en een voorraadvat in de woning, zie tevens de informatie hierover bij Milieu Centraal. Zonneboiler, met elektrische naverwarming, kan de bereiding van warm tapwater overnemen zonder daarvoor gas te gebruiken. 
 
Een alternatief voor woningen met enkel mechanische afzuigventilatie (zonder balansventilatie) is het gebruik van een ventilatie-warmtepompboiler. Een ventilatie-warmtepompboiler gebruikt de warmte uit de ventilatielucht voor het produceren van warm tapwater. Bij Milieu Centraal vindt u ook informatie over de ventilatiewarmtepompboiler. Deze ventilatiewarmtepompboiler kan eventueel ook worden gecombineerd met zonnecollectoren, om zo de warmte van de zon ook te benutten.

Advies
Overweeg het installeren van een zonneboiler voor het gasloos verwarmen van warm tapwater. Bij woningen met een mechanische afzuiging kan ook gebruik worden gemaakt van een ventilatie-warmtepompboiler. 
 
Aandachtspunten:
Let op dat een warmtepompboiler geluid maakt. Plaats dit apparaat in een afgesloten ruimte waar deze geen overlast veroorzaakt. Let op dat de capaciteit van het boilervat past bij het verbruik van warm tapwater. 
 
Comfort impact:  bij een goed gedimensioneerde boiler heeft dit geen gevolgen voor het comfort. Afhankelijk van leidinglengtes kan het zo zijn dat warm water eerder het tappunt bereikt. 
Energie impact: alle warmte van de zon, bespaart energie. Het elektrische naverwarmingselement gebruikt wel elektriciteit. De ventilatie-warmtepompboiler gebruikt de warmte uit de ventilatielucht en elektriciteit. Er wordt geen gas gebruikt door bovenstaande systemen.

Warm tapwater zonder opslagvat

U heeft aangegeven van het gas af te willen, maar geen ruimte te hebben voor een opslagvat. Het verwarmen van warm tapwater moet daardoor in een korte tijd, gedurende het tappen van warm tapwater. De meeste duurzame systemen werken met beperkte vermogens en hebben daarom een opslagvat om met dit beperkte vermogen gedurende langere tijd een voorraad warm water te kunnen maken. Deze verwarmingssystemen zijn niet in staat om de stroomsnelheid van het tappen bij te houden. 
Er zijn wel systemen die dit kunnen zonder gas en zonder opslagvat. De eerste is een hoog temperatuur warmtenet. Warm tapwater moet tenminste 60 graden zijn om onder andere legionella tegen te gaan. Voorwaarde is dat er een dergelijk warmtenet beschikbaar is. De tweede mogelijkheid is een elektrisch doorstroomtoestel. Dit doorstroomtoestel heeft echter een zeer hoog vermogen nodig. Dit vergt veelal aanpassing aan de elektrische installatie en verbruikt bovendien veel elektra. 
 
Advies
Ga eerst na of er een warmtenet is of komt met hoge temperatuur, die ook geschikt is voor het maken van warm tapwater. Is een warmtenet geen optie, ga dan na of er decentraal nabij de tappunten ruimte is om kleinere elektrische boilers te plaatsen. Is ook dat niet mogelijk dan is de laatste oplossing een elektrische doorstromer. 
 
Aandachtspunten:
Let op dat het warmtenet geschikt is om warm tapwater te maken, hiervoor is een hoge temperatuur nodig. Let bij het plaatsen van boilers op dat de capaciteit voldoende is voor het gebruik. Let bij een elektrische doorstromer op dat de capaciteit voldoende is voor het gebruik en dat de elektra-aansluiting voldoende is. 
 
Comfort impact:  bij een goed gedimensioneerd tapwatersysteem heeft dit geen gevolgen voor het comfort. Afhankelijk van leidinglengtes kan het zo zijn dat warm water eerder het tappunt bereikt, dit is bijvoorbeeld bij decentrale boilers het geval. 
Energie impact:  het gasverbruik zal dalen, maar bij een warmtenet wordt in plaats daarvan warmte afgenomen en bij boilers of een elektrische doorstromer elektriciteit.

Elektrisch koken

U heeft aangegeven van het gas af te willen, maar nog aardgas te gebruiken om op te koken. Door elektrisch te koken wordt het gebruik van aardgas hier voorkomen. Dit kan met een elektrische kookplaat, keramische koopplaat of inductiekookplaat. Deze systemen hebben allen voor- en nadelen, maar veelal krijgt de inductiekookplaat de voorkeur, onder andere omdat deze relatief zuinig is en niet lang warm blijft na het koken.  Milieu Centraal geeft meer informatie over dit onderwerp. 
 
Advies
Vervang uw kooktoestel door een inductiekookplaat. 
 
Aandachtspunten:
Let op dat een inductiekookplaat meestal een eigen groep in de groepenkast vereist, soms zelfs met krachtstroom (400V). Voor een inductiekookplaat is het noodzakelijk dat de bodems van de pannen magnetisch zijn en niet te hol of bol (geen klassieke wok). 
 
Comfort impact:  geen gevaar meer van gas of de verbrandingsgassen hiervan. 
Energie impact: geen gasverbruik meer door het koken, maar wel extra elektraverbruik. 

Gas laten afsluiten

U heeft aangegeven van het gas af te willen, maar dat u geen gas gebruikt voor verwarming, warmtapwater, koken of open haard. Indien u geen gas gebruikt heeft u uw gasvoorziening niet meer nodig. 
 
Advies
Laat de gasaansluiting verwijderen. 
 
Aandachtspunten:
Let op dat, afhankelijk van uw netbeheerder, het verwijderen van de gasaansluiting niet kosteloos is. 
 
Comfort impact: Als u nu geen gas gebruikt, heeft het afsluiten van het gas geen impact op het comfort. 
Energie impact: Als u nu geen gas gebruikt, heeft het afsluiten van het gas geen impact op het gasverbruik. Wel heeft dit impact op de energiekosten, omdat u ook voor de aansluiting betaald. 

Hybride oplossing 

U heeft enerzijds aangegeven minder gas te willen gebruiken en dat u huis goed geïsoleerd is.  

Advies
Indien u nog niet volledig van het gas wilt, is een hybride warmtepomp mogelijkheid om gas te besparen. Dit is een combinatie van een warmtepomp met de bestaande (of een nieuwe) gasketel, zie ook de website van Milieu Centraal voor informatie over hybride warmtepompen ).website van Milieu Centraal voor informatie over hybride warmtepompen. Zolang de buitentemperatuur niet te laag is kan de warmtepomp voldoende capaciteit leveren. Bij lage buitentemperaturen springt de gasketel bij. 

Indien u woning voorzien is van mechanische luchtafvoer, kan een ventilatiewarmtepomp een optie zijn. Deze warmtepomp gebruikt de afgevoerde lucht (i.p.v. koude buitenlucht) om het CV- water te verwarmen. Ook de ventilatiewarmtepomp is een aanvulling op de CV-ketel en draagt bij aan het verminderen van het energiegebruik in de woning. 

Indien u liever gelijk volledig van het gas af wilt, vul dan de vragenlijst “ik wil van het gas af” in. 

Aandachtspunten:  
Let op de positie van een eventuele buitenunit van een lucht-waterwarmtepomp (onderdeel van een hybride warmtepomp) in relatie tot het geluid dat deze produceert. Hinder (ook bij de buren) dient uiteraard te worden voorkomen. Eventueel zijn er ook omkastingen op de markt om het geluid deels tegen te houden. Voor meer informatie over dit geluid, kunt u ook het onderdeel “installatiegeluid” van de vragenlijst “Gezonder wonen” gebruiken. 

 Comfort impact:  bij een goed werkende hybride warmtepomp heeft dit geen invloed op het comfort, uitgaande dat u nu geen comfortklachten heeft.
Energie impact: een hybride warmtepomp met elektrische CV-ketel verbruikt geen aardgas, daarentegen verbruikt deze wel elektra en zal het elektraverbruik toenemen. De mate van elektraverbruik hangt onder andere af van de efficiëntie en capaciteit van de warmtepomp. 

Woning isoleren 

U heeft aangegeven dat uw woning nog niet goed is geïsoleerd. Bovendien wilt u graag minder gas gebruiken. Isolatie beperkt het warmteverlies van de woning. Hierdoor is er minder energie nodig om de woning te verwarmen. Goede isolatie is dus van belang als u gas wil besparen voor het verwarmen van uw woning. Bij de meeste woningen die nog nauwelijks zijn geïsoleerd, is de grootste winst te behalen met isolatie van het dak, daarna isolerende beglazing, dan dichte delen van de gevels en dan de vloer. 

Advies
Als u uw woning wil gaan isoleren, start dan met een stappenplan om het warmteverlies in uw woning te beperken. Dit kan onder andere via de “check je isolatie tool” van Milieu Centraal. Isoleer ook de verwarmingsleidingen waar mogelijk. Als u uw woning gaat voorzien van naïsolatie kunt u ook de “Routekaart naïsolatie” van TKI Urban Energy raadplegen. 

Wilt u in eerste instantie uw gasgebruik verminderen, voordat u de stap maakt om geheel van het gas af te gaan, vul dan de vragen in onder de optie “Ik wil mijn gas verbruik graag verminderen.” In de vragenlijst “energiezuiniger wonen”. 

Aandachtspunten:  
Belangrijk aandachtspunt bij isoleren is dat er altijd gezorgd wordt voor voldoende ventilatie in de ruimte. Door de isolerende maatregelen worden naden en kieren vaak afgedicht, waardoor er geen verse lucht van buiten de ruimte in komt. U kunt zorgen voor ventilatie via ventilatieroosters tussen het kozijn en het raam en/of een mechanisch ventilatiesysteem. Informatie over ventilatie kunt u ook vinden bij Milieu Centraal, of door de vragenlijst op deze website over “gezonder wonen” in te vullen. 

Wanneer u de kozijnen gaat vervangen, let dan ook op mogelijkheden om de ruimte te luchten om oververhitting tegen te gaan. 

 Comfort impact:  lager energiegebruik voor verwarmen van de woning.
Energie impact: verbetering van comfort door minder koude oppervlakken zoals koude ramen, wanden of een koude vloer. 

Ventileren 

U heeft aangeven dat u geen balansventilatie heeft en geen ventilatieroosters in de gevel. Voor een gezond binnenklimaat is het van belang dat uw woning goed wordt geventileerd. Bij sommige bestaande woningen wordt momenteel geventileerd via de kieren en gaten in de gevel. Deze manier van ventileren geeft weinig controle op de hoeveelheid ventilatie en daarmee op de hoeveelheid warmte die daarmee verloren gaat. Bij het isoleren van de woning verdwijnen deze openingen vaak, waardoor geheel niet meer wordt geventileerd. Dit leidt weer tot hoge luchtvochtigheid binnen en gezondheidsrisico’s. Daarom is het van belang een ventilatiesysteem te hebben waarmee gecontroleerd kan worden gezorgd voor een gezond binnenklimaat met minimaal energieverlies.  

Advies 
Voorzie uw woning van ventilatievoorzieningen in alle verblijfsruimten. Vul de vragenlijst over luchtkwaliteit in bij het onderdeel gezondheid in, om een uitgebreider advies te krijgen over de ventilatie in uw woning.
U kunt de woning voorzien van regelbare roosters in de gevels of balansventilatie. Het nadeel van balansventilatie (mechanische toe- en afvoer) is dat dit ruimte vraagt voor luchtkanalen en een ventilatiebox. Het voordeel van balansventilatie is dat u gebruik kunt maken van warmteterugwinning. Warmteterugwinning zorgt ervoor dat de toegevoerde lucht wordt voorverwarmd met de afgevoerde lucht (zonder de lucht zelf uit te wisselen) zodat er minder warmte verloren gaat en u energie bespaart voor het verwarmen van de ruimten. Informeer eventueel bij een installateur of installatieadviseur of balansventilatie in uw woning kan worden ingepast. 

Aandachtspunten:  
Als u van plan bent te gaan isoleren, zorg dan eerst dat de ventilatie op orde is.   

Comfort impact:  voldoende ventilatie zorgt voor gezonde lucht, voorkomt muffe lucht, geurtjes en schimmel.
Energie impact: als u kiest voor balansventilatie met warmteterugwinning dan heeft ventilatie beperkte invloed op het energieverlies. Dit kan het energieverlies ten opzichte van de huidige situatie beperken. Met ventilatie via gevelroosters heeft u sowieso meer controle over de hoeveelheid ventilatie, maar de impact op het energieverbruik zal geringer zijn. 

Verwarmen van lege ruimte

U heeft aangeven dat de verwarming soms aan is als er niemand thuis is of dat de ruimte die verwarmd wordt op dat moment niet wordt gebruik. Het verwarmen van elke ruimte kost energie. Pas het verwarmen van de ruimten en uw huis dan ook aan, aan het gebruik ervan. 

Advies  

Verwarm alleen de ruimten welke gebruikt worden en allen op het moment (of vlak voordat) deze gebruikt worden. U kunt hiervoor de kloktijden van de thermostaat aanpassen op uw gebruik en nachtverlaging toepassen. Voor de ruimten die u wel wilt verwarmen, maar waar de thermostaat niet hangt om de CV ketel aan te zetten, kunt u de radiatoren voorzien van een thermostaatknop die u alleen opendraait als de ruimte gebruikt (gaat) worden.

Aandachtspunten:   

Let op als u vloerverwarming heeft: het opwarmen gaat trager dan bij andere typen verwarming en de energiebesparing bij een grote verlaging is beperkt (zie ook: https://www.milieucentraal.nl/energie-besparen/duurzaam-verwarmen-en-koelen/bespaartips-verwarming). 

Comfort impact:  beperkte invloed op comfort, het kan wel wat langer duren voor de ruimte op temperatuur is. 
Energie impact: een lager energiegebruik 

Hoog rendement ketel 

U heeft aangegeven geen HR ketel te hebben, daarbij staat HR staat voor hoog rendement. Oude gasgestookte verwarmingssystemen verbruiken veel meer gas om dezelfde hoeveelheid warmte te leveren dan HR-ketels. Om gas te besparen kunt u dus de ketel vervangen door een HR-ketel.

Als u überhaupt geen gas verbruikt voor de verwarming, is bovenstaande niet van toepassing. Dan kunt u de resterende installaties die gas verbruiken gaan vervangen door installaties die geen gas, maar bijvoorbeeld elektra verbruiken. Denk daarbij bijvoorbeeld aan een elektrische boiler of duurzamere warmtepompboiler voor warm tapwater en een inductiekookplaat voor het koken. Indien u uiteindelijk geen gas gebruikt heeft u uw gasvoorziening niet meer nodig. 

Advies 
Heeft u nog een oude gasgestookte verwarmingsinstallatie, vervang deze dan door een zuiniger HR-ketel om het gasverbruik te verminderen.
Heeft u geen gasgestookte verwarming, Ga dan ook andere apparaten die gas verbruiken vervangen door apparaten die elektra verbruiken om het gasverbruik te verminderen. Verbruikt u uiteindelijk geen gas meer, laat de gasaansluiting dan verwijderen. 

Aandachtspunten:  
Als u binnenkort geheel van het gas af wilt, kan het moment dat u uw ketel gaat vervangen een goed moment zijn om de ketel te vervangen voor een gasloos alternatief. Vul hiervoor de vragenlijst “Ik wil van het gas af” in die u ook vindt op deze website.
Indien u apparaten of installaties gaat vervangen door gasloze alternatieven, gebruiken die alternatieven meestal elektriciteit. Uw stroomverbruik zal daardoor toenemen. Dit zou u deels kunnen compenseren met PV-panelen.Let op dat, afhankelijk van uw netbeheerder, het verwijderen van de gasaansluiting niet kosteloos is. 

Comfort impact:  mits de nieuwe installatie goed is gedimensioneerd, informeer hiervoor eventueel bij een installatieadviseur, heeft deze maatregel heeft geen invloed op comfort.
Energie impact: installatie van een HR-ketel in plaats van een oudere ketel leidt tot een lager gasgebruik voor verwarmen warm tapwater. Gasloze alternatieven leiden wel tot een hoger elektraverbruik. 

Korter douchen 

U heeft aangegeven dat voor warm douchen gas wordt gebruikt. Bovendien heeft u aangegeven regelmatig langer dan 5 minuten te douchen. Als u korter of kouder of doucht, bespaart u op uw gasbruik. 

Advies 
Gebruik een douchetimer of douchecoach om u te helpen maximaal 5 minuten te douchen.   

Aandachtspunten:  
Wijs eventuele huisgenoten ook op het gebruik van de douchetimer of probeer elkaar er aan te herinneren om niet te lang te douchen.   

Comfort impact:  minder lang genieten van een warme douche.
Energie impact: lager energiegebruik voor verwarmen warm tapwater.  

Douchen in plaats van een bad  

U heeft aangegeven gas te willen besparen en regelmatig in bad te gaan. Het nemen van een bad kost beduidend meer energie dan 5 minuten douchen.  

Advies 
Ga vaker onder de douch in plaats van in bad. 

Aandachtspunten:  
Zorg wel dat u niet te lang onder de douche staat, omdat anders het effect op het verbruik wordt verkleind. Gebruik eventueel een douchetimer of douchecoach om u te helpen maximaal 5 minuten te douchen.

Comfort impact:  minder vaak genieten van een bad. 
Energie impact: lager energiegebruik voor verwarmen warm tapwater.

Minder gasverbruik door koken 

U heeft aangegeven minder gas te willen verbruiken, maar nog aardgas gebruikt om op te koken. Verminder gasverbruik tijdens het koken door pannen met deksels te gebruiken, water te koken met de waterkoker en/of overweeg om het gasfornuis te vervangen door een inductiekookplaat. Voordeel van het gebruik van een inductiekookplaats is dat het gezondheidsrisico’s door uitstoot van ultrafijnstof en NOx voorkomt. Door elektrisch te koken wordt het gebruik van aardgas hier voorkomen. Dit kan met een elektrische kookplaat, keramische koopplaat of inductiekookplaat. Deze systemen hebben allen voor- en nadelen, maar veelal krijgt de inductiekookplaat de voorkeur, onder andere omdat deze relatief zuinig is en niet lang warm blijft na het koken. Milieu Centraal geeft meer informatie over dit onderwerp. 
 
Advies 
Verminder gasverbruik tijdens het koken door pannen met deksels te gebruiken, water te koken met de waterkoker en/of overweeg om het gasfornuis te vervangen door een inductiekookplaat. 

Aandachtspunten: 
Let op dat een inductiekookplaat meestal een eigen groep in de groepenkast vereist, soms zelfs met krachtstroom (400V). Voor een inductiekookplaat is het noodzakelijk dat de bodems van de pannen magnetisch zijn en niet te hol of bol (geen klassieke wok). 
 
Comfort impact:  geen gevaar meer van gas of de verbrandingsgassen hiervan. 
Energie impact: lager energiegebruik voor koken, bij gebruik van deksels en een waterkoker. Bij vervanging door een inductiekookplaat heeft u geen gasverbruik meer door het koken, maar wel extra elektraverbruik. 

Zonneboiler of warmtepompboiler 

U heeft aangegeven minder gas te willen gebruiken en de CV-ketel te gebruiken voor warm tapwater. 
 

Als stap richting gasloos kunt u overwegen een zonneboiler te installeren. Een zonneboiler is een combinatie van een of meer zonnecollectoren op het dak en een voorraadvat in de woning, zie tevens de informatie hierover bij Milieu Centraal. Zonneboiler, met elektrische naverwarming, kan de bereiding van warm tapwater overnemen zonder daarvoor gas te gebruiken. 

Een alternatief voor woningen met enkel mechanische afzuigventilatie (zonder balansventilatie) is het gebruik van een ventilatie-warmtepompboiler. Een ventilatie-warmtepompboiler gebruikt de warmte uit de ventilatielucht voor het produceren van warm tapwater. Bij Milieu Centraal vindt u ook informatie over de ventilatiewarmtepompboiler ) . Deze ventilatiewarmtepompboiler kan eventueel ook worden gecombineerd met zonnecollectoren, om zo de warmte van de zon ook te benutten. 

Aandachtspunten: 
Let op dat een warmtepompboiler geluid maakt. Plaats dit apparaat in een afgesloten ruimte waar deze geen overlast veroorzaakt. Let op dat de capaciteit van het boilervat past bij het verbruik van warm tapwater. U heeft voldoende ruimte nodig voor het opslagvat. 
 
Comfort impact:  bij een goed gedimensioneerde boiler heeft dit geen gevolgen voor het comfort. Afhankelijk van leidinglengtes kan het zo zijn dat warm water eerder het tappunt bereikt. 
Energie impact: alle warmte van de zon, bespaart energie. Het elektrische na-verwarmingselement gebruikt wel elektriciteit. De ventilatie-warmtepompboiler gebruikt de warmte uit de ventilatielucht en elektriciteit. Er wordt geen gas gebruikt door bovenstaande systemen. 

Energie besparen bij gebruik van een close-in/up boiler. 

U heeft aangegeven dat u gebruik maakt van een close-in/up boiler. In welke gevallen is een close-in boiler geschikt en hoe kan daarmee zo zuinig mogelijk worden omgegaan. 

Advies 
In een close-in boiler wordt een voorraad water permanent op temperatuur gehouden. Dit gebeurt door een elektrisch verwarmingselement. Warm water maken via de combi cv ketel kost minder energie. Verwarmen met een warmtepomp nog minder.  

Een close-in boiler is in drie situaties geschikt:  

1. als de afstand van de warmwater kraan tot de combi(gas)ketel meer dan 20 meter is, dan is de wachttijd op warm water en het energieverlies in de leiding groter is dan de energiewinst door het betere rendement van de ketel. 
2. In combinatie met een lage temperatuur warmtepomp. Als de warmtepomp maar water van 45-50°C kan leveren moet dit worden naverwarmd tot 60°C in verband met voorkomen van legionella besmetting.
3. Als alle elektriciteit voor de close-in boiler duurzaam wordt opgewekt, wat op dit moment nog niet het geval is, er wordt nu nog aardgas gebruikt om elektriciteit op te wekken. 

In het geval dat de close-in boiler geschikt is (zie hierboven), kunt u energie besparen door de close-in boiler op een lagere temperatuur te zetten (niet lager dan 60°C in verband met legionella), de close-in boiler met bijvoorbeeld een tijdschakelaar uit te zetten als u hem niet gebruikt, bijvoorbeeld ’s nachts. Ook het vervangen van een close-in boiler met energielabel maximaal B voor een boiler met energielabel minstens A bespaart elektriciteit. Zie ook close-in boiler   

Aandachtspunten:  
Vraag zo nodig advies aan een adviseur of een installateur met brede ervaring. Soms kan het ook interessant zijn om een heel nieuw warmwatersysteem aan te leggen met een warmtepomp en dergelijke. 

Comfort impact:  Als alles goed gaat blijft de levering van warm water gewoon op hetzelfde niveau als voor de ingreep.
Energie impact:Besparing op gebruik van elektriciteit. 

Besparen op pompenergie bij vloerverwarming 

U heeft aangegeven dat u vloerverwarming heeft. 

Advies 
De pomp van de vloerverwarming kan bij verkeerd gebruik veel elektriciteit gebruiken. Hebt u een wat oudere pomp, kijk dan of er een pompschakelaar tussen de pomp en het stopcontact zit. Zonder schakelaar draait de pomp voortdurend, met schakelaar alleen als het nodig is. De schakelaar kan geplaatst worden door de monteur die langs komt voor het jaarlijkse onderhoud aan de CV-ketel, maar is ook makkelijk zelf te plaatsen. Er zijn ook pompen die volautomatisch zelf de juiste werking kiezen. Zie ook grote energieslurpers 

Aandachtspunten:  
n.v.t.

Comfort impact: n.v.t.   
Energie impact: Een oude pomp gebruikt voor de zelfde waterverplaatsing veel meer elektriciteit dan een moderne pomp en kan ook nog eens beter worden geregeld, zoals hierboven beschreven. 

Gloeilampen vervangen door LED lampen 

U heeft aangegeven dat u nog niet (al) uw gloeilampen hebt vervangen door LED lampen. 

Advies 
In veel armaturen (lampen) kunt u uw oude gloeilamp vervangen voor een LED lamp. Vrijwel voor alle typen fitting zijn er inmiddels vervangende LED lampen. U hoeft alleen te kijken welk wattage uw oude lamp heeft en welk LED wattage er bij past.  

 Aandachtspunten: 
Een enkele keer zal het nodig zijn om ook een armatuur te vervangen omdat er geen passende LED lamp voor het oude armatuur beschikbaar is.
Let verder wel op welke kleurtemperatuur de nieuwe LED lampen hebben. LED lampen zijn verkrijgbaar van warmwit tot daglicht. 

Comfort impact:  In gevallen dat de oude verlichtingssituatie niet echt toereikend was, kan met LED verlichting in veel gevallen een betere verlichting worden verkregen omdat bij een laag vermogen (wattage) LED lampen veel meer licht kunnen afgeven dan gloeilampen.
Energie impact: Het verschil tussen elektriciteitsgebruik van gloeilampen en LED lampen is zeer groot. Een LED lamp gebruikt 10 maal zo weinig energie voor dezelfde lichtopbrengst dan een gloeilamp. Dit betekent een besparing van 90% op het energiegebruik. Bij vervangen van halogeenlampen door LED lampen is de besparing ca. 85%. 

Energiebesparing bij LED verlichting

U heeft aangegeven dat u al uw verlichting heeft vervangen door LED verlichting, maar dat u de verlichting vaak laat branden in ruimten waar niemand aanwezig is. 

Advies 
Ook al heeft u LED lampen, toch loopt het energiegebruik van een lamp die langdurig brandt vaak hard op. Als u de lampen vaak aan laat als u niet in de ruimte bent, kunt u ook hiermee energie besparen.  

De kleine piek spanning die gebruikt wordt om de lamp in te schakelen is in enkele seconden terugverdiend als de lamp uit staat, dus het is altijd goedkoper om de lamp uit te zetten als u niet in de ruimte bent.

Aandachtspunten:  
Soms is het ook handig om afstandsbediening voor de lampen in een kamer te gebruiken of, voor ruimten waar je maar incidenteel komt, schakelaars die de lampen na een bepaalde tijd automatisch weer uitschakelen 

Comfort impact:  n.v.t.
Energie impact:Besparing op energie die ander nodeloos wordt gebruikt. 

Vervangen van witgoed apparatuur 

U heeft aangegeven dat uw witgoed apparatuur ouder is dan 10 jaar. 

Advies
U kunt oude witgoed apparatuur of apparatuur met een slecht energielabel het beste vervangen als u energie wilt besparen. U kunt ook energie besparen door op te letten of u apparaten niet onnodig in een standby functie laat staan.  

Aandachtspunten:  
U kunt ook het elektriciteitsgebruik van uw huidige apparaten eerst meten. Er zijn diverse soorten energiemeters die u tussen het stopcontact en de stekker van het apparaat kunt plaatsen; de meter geeft dan het gebruik weer. Zie ook energieverbruiksmanagers.
Door de gevonden waarden te vergelijken met de op het energielabel van moderne apparaten aangegeven energiegebruik kunt u dan de te verwachten besparing inschatten. 

Comfort impact: Nieuwe apparatuur is wat geluidproductie betreft ook vaak aanzienlijk beter dan oude apparaten. Ook is de bediening vaak meer geavanceerd.
Energie impact: Vaak is een aanzienlijke energiebesparing mogelijk. 

Vervangen van oude ventilatoren 

U heeft aangegeven dat de afzuigventilator in uw huis ouder is dan 10 jaar of een slecht tot matig energielabel heeft. 

Advies
Het is aan te bevelen om oude ventilatoren of ventilatoren met een slecht label te vervangen. Dit geeft besparing op elektriciteitsgebruik en deze zijn vaak beter regelbaar. Ook vaak ze vaak minder geluid. 

Aandachtspunten:  
Het valt te overwegen om te onderzoeken of het ook mogelijk is om niet alleen de ventilatoren te vervangen, maar ook te kijken of er een mechanisch lucht-toevoersysteem kan worden aangelegd. Daarmee kan de ventilatie goed worden geregeld én het is mogelijk om warmte uit de afvoerlucht in een warmtewisselaar over te dragen aan de van buiten komende verse, maar in de winter koude lucht (warmteterugwinning – wtw). Het is goed om een en ander zo aan te leggen dat er in de zomer en bij warme dagen in voor- en najaar op natuurlijke wijze kan worden geventileerd (roosters, klepraampjes, grotere te openen ramen) en alleen als het kouder is van de mechanische ventilatie gebruikt te maken. Dit heet “hybride ventilatie”. Om dit goed uit te voeren is inschakelen van een adviseur nodig. 

Comfort impact: 
Een beter bedienbaar ventilatiesysteem en naar verwachting minder geluidhinder van de ventilatie.
Bij een compleet systeem met toe- en afvoer van lucht ook meer garantie voor een goede kwaliteit van de binnenlucht, minder tocht, enz.
Energie impact: Door de nieuwe ventilatoren met een beter energielabel zal het elektriciteitsgebruik dalen. Bij warmteterugwinning uit de afvoerlucht bij een toe- en afvoersysteem zal er ook een zeer aanzienlijke besparing op verwarmingsenergie zijn.

Energiegebruik airco systeem

U heeft aangegeven dat u een airco systeem in uw woning hebt. Hoe kun je op koelen energie besparen. 

Advies 
Om uw woning te koelen met een airco systeem is veel energie nodig. Let daarom op of u ruimtes niet onnodig koelt en probeer zo veel mogelijk warmtetoetreding te voorkomen, zie ook de vragen bij Comfort onder “te warm in de zomer”. Een energiezuiniger en daardoor milieuvriendelijker alternatief voor koeling is de ventilator. Deze koelt de lucht niet, maar zorgt voor een luchtstroom die de warmte van uw lichaam afvoert waardoor de gevoelstemperatuur 2 tot 3 graden daalt, zie ook grote energieslurpers.

 Aandachtspunten:  
Warmtetoetreding kun je voorkomen door goede zonwering toe te passen. Goede zonwering is “buitenzonwering”. Lamellen of gespannen doek aan de buitenzijde van het raam. Binnenzonwering helpt niet echt. De lamellen warmen snel op door de opvallende zonnestraling en geven die warmte snel af aan de binnenlucht. 

In een wat zwaardere woning duurt het langer voordat door zoninstraling de temperatuur sterk stijgt omdat ook de vloeren en wanden mee opgewarmd moeten worden. Die warmte kan dan door gedurende de nacht via klepraampjes door te ventileren worden afgevoerd, zodat de massa de volgende dag weer opnieuw warmte kan bufferen. Het zal duidelijk zijn dat een zwaardere vloerafwerking (plavuizen en dergelijke) in dit kader beter werkt dan een hoogpolig tapijt dat als een isolatielaag op de vloer ligt.

Comfort impact:  Door met passieve middelen zoals beschreven het binnenklimaat te reguleren ontstaat ook een prettiger, natuurlijker binnenklimaat dan met een (lucht) airco systeem.
Energie impact: Met passieve middelen het binnenklimaat beheersen scheelt veel of misschien zelfs alle benodigde koelenergie. 

Toepassing van elektrische stralingspanelen 

U heeft aangegeven dat u elektrische stralingspanelen gebruikt om uw huis te verwarmen. 

Advies
Infrarood (IR) panelen kunnen voor het milieu een goede keuze zijn als bijverwarming in de woonkamer en in ruimtes die je weinig gebruikt.

Als hoofdverwarming zijn infraroodpanelen minder geschikt. Alleen als het huis heel goed is geïsoleerd en er maar incidenteel extra warmte nodig is, kunnen elektrische stralingspanelen een goede oplossing zijn. Zie ook infraroodpanelen voor verwarming.

Aandachtspunten:  
Zie bij advies 

Comfort impact:  Electrische stralingspanelen geven in de directe omgeving een gevoel van warmte door straling. De lucht in de ruimte wordt met enige vertraging ook opgewarmd. Maar primair gaat het om de stralingswarmte. 

Energie impact: Een elektrisch stralingspaneel zet de elektriciteit rechtstreeks om in warmte. Bij een warmtepomp wordt met dezelfde hoeveelheid elektriciteit 4-5 maal zoveel warmte geproduceerd. 

Elektriciteitsgebruik van apparaten 

U heeft aangegeven dat u niet weet of u apparaten heeft die veel energie gebruiken. 

Advies
Als u niet weet of u apparaten heeft die veel energie gebruiken, kunt u deze “sub bemeteren”, hiervoor zijn tegenwoordig veel mogelijkheden. Er zijn diverse soorten energiemeters waarin u de stekker van het apparaat kan steken en de meter geeft dan het gebruik weer. Zie ook energieverbruiksmanagers. 

Aandachtspunten:  
Sommige apparaten staan altijd aan, andere worden regelmatig voor een kortere periode gebruikt (wasmachine, enz.). Meet het elektriciteitsgebruik van apparaten die permanent of heel vaak aan staan over een bepaalde periode, een dag, een week. Voor wasmachines enz. kan alleen de wasbeurt of dergelijke worden gemeten.
N.B. Sommige apparaten gebruiken ook elektriciteit terwijl ze in standby staan. Kijk hier ook naar. 

Comfort impact: Geen.
Energie impact: Bij anders omgaan met de apparaten, of oude, veel elektriciteit gebruikende apparaten vernieuwen, zal er een duidelijke besparing op het elektriciteitsgebruik zijn. 

Algemene adviezen minder elektra gebruiken  

Mogelijk zijn er geen specifieke adviezen uit de vragenlijst naar voren gekomen.

Aandachtspunten:  
Geen

Comfort impact:  Geen
Energie impact:Geen 

Trias Energetica 

Beperk eerst de energievraag en bekijk daarna op welke wijze de resterende energievraag duurzaam opgewekt kan worden. 

Advies 
Voordat de mogelijkheden voor het duurzaam opwekken van energie worden bekeken is het belangrijk om eerst te kijken op welke wijze de energievraag zelf (elektriciteit of gas) beperkt kan worden. Dit wordt ook wel de Trias Energetica genoemd: 1. beperk energievraag, 2. wek de benodigde energie duurzaam op, 3. gebruik fossiele brandstoffen zo efficiënt mogelijk.
Daarom moet u eerst de vragenlijsten “ik wil minder elektra verbruiken” en “ik wil minder gas verbruiken” doorlopen. 

Aandachtspunten
Bij het beperken van de energievraag is het belangrijk om bij elke ingreep, zoals het isoleren of kierdicht maken van de woning wat de invloed is op bijvoorbeeld de ventilatie (toevoer van frisse lucht) of het risico op vochtproblemen (weinig ventilatie of ontstaan van koudebruggen). Dit is mede de aanleiding geweest voor het ontwikkelen van deze tool. 

 Comfort impact:  Het beperken van de energievraag heeft vaak invloed bijvoorbeeld de mate van ventilatie (te weinig frisse lucht) of het ontstaan van koudebruggen. Doorloop daarom de volledige tool om comfortproblemen te voorkomen.
Energie impact:  Door de energievraag dusdanig te beperken is het zelfs mogelijk om de woning gasloos te maken of om de woning energieneutraal te maken. 

Zonnepanelen

U heeft aangegeven dat u zonnepanelen op uw dak wilt plaatsen. 

Advies 
Zonnepanelen wekken duurzame energie op. De hoeveelheid opgewekte energie per paneel is niet alleen afhankelijk van het type, maar vooral ook van de situering ten opzichte van de zon en eventuele beschaduwing van omliggende gebouwen of bomen. Controleer of uw dak geschikt is voor toepassing van zonnepanelen ofwel PV-panelen op: www.zonatlas.nl of https://www.milieucentraal.nl/energie-besparen/zonnepanelen/ 

Aandachtspunten:
Houd rekening met de ontwikkelingen op het gebied van de salderingsregeling van de overheid. Ook zijn er mogelijk subsidies voor de aanschaf van de PV-panelen. Kijk op de website van de rijksoverheid of vraag een (financieel) naar de mogelijkheden in uw woonplaats. 

Comfort impact:  Geen invloed, zorg wel voor een deugdelijke plaatsing door een erkend installateur in verband met de (brand)veiligheid) 
Energie impact: Hoe meer zonnepanelen hoe duurzamer de woning wordt. Het is hiermee zelfs mogelijk om de woning “energieneutraal” te maken, ofwel de woning wekt per jaar net zoveel energie op als dat deze verbruikt.    

Zonneboiler 

U heeft aangegeven dat u een zonneboiler op uw dak wilt plaatsen.  

Advies 
Een zonneboiler is een goede oplossing om warmwater op te wekken en energie te besparen. Voor meer informatie zie: website van Milieu Centraal 

Aandachtspunten
Houdt voor een goed rendement rekening met de oriëntatie op de zon. Vraag een (financieel) adviseur naar de subsidiemogelijkheden in uw woonplaats.

Comfort impact:  Geen invloed, zorg wel voor een deugdelijke plaatsing door een erkend installateur in verband met de veiligheid.
Energie impact: Met toepassing van een zonneboiler is het mogelijk om het benodigde warme tapwater voor bijvoorbeeld het douchen volledig elektrisch op te wekken. Er is dan geen gas meer nodig. Bij een al gasloze woning wordt het elektraverbruik flink beperkt. 

PVT-systeem 

U heeft aangegeven dat u zowel zonnepanelen als een zonneboiler op uw dak wilt plaatsen. 

Advies
Door toepassing van een PVT-systeem kan zowel elektriciteit als warm water duurzaam worden opgewekt. Het systeem bestaat meestal uit een PV-paneel (zonnepaneel) met daarachter een Thermische wisselaar. Deze wisselaar bestaat uit (koperen) buizen gevuld met water die opgewarmd worden door de zon. Hiermee wordt warm water opgewekt (zonneboiler).

Aandachtspunten
Houdt voor een goed rendement rekening met de oriëntatie op de zon. Vraag een (financieel) adviseur naar de subsidiemogelijkheden in uw woonplaats. 

Comfort impact:  Geen invloed, zorg wel voor een deugdelijke plaatsing door een erkend installateur in verband met de (brand)veiligheid)
Energie impact: Hoe meer PVT-panelen hoe duurzamer de woning wordt. Het is hiermee zelfs mogelijk om de woning “energieneutraal” te maken, ofwel de woning wekt per jaar net zoveel energie op als dat deze verbruikt.    

Bodemenergie 

U heeft aangegeven dat u bodemenergie wilt gebruiken. 

Advies
U kunt gebruik maken van energie uit de bodem door toepassing van een warmtepomp met bodemlussen. Hierbij wordt in de winter warmte aan de bodem onttrokken en in de zomer wordt er koude onttrokken. Afhankelijk van de bodemgesteldheid wordt bepaald hoe diep de bodemlussen in de grond moeten komen. De warmtepomp zorgt er vervolgens voor dat de warmte of koude uit de bodem Voor meer informatie over warmtepompen zie: https://www.milieucentraal.nl/energie-besparen/duurzaam-verwarmen-en-koelen/warmtepomp-duurzaam-elektrisch-verwarmen/

Aandachtspunten
De woning moet geschikt zijn voor lage temperatuurverwarming. Dit is het geval wanneer de woning goed geïsoleerd is. 

Comfort impact:  Het gebruik van bodemenergie heeft als voordeel dat er naast verwarming van de woning ook een mogelijkheid is tot het koelen van de woning. Dit zorgt voor een kleiner risico op oververhitting in de zomer. Verder zorgt de toepassing van het bijbehorende afgiftesysteem met vloerverwarming voor een positief effect door minder luchtstromingen in de ruimte en daarmee minder tochtklachten en minder stofdwarrelingen.
Energie impact: Er is minder energie nodig voor het maken van warmte of koude dan bij toepassing van bijvoorbeeld een lucht warmtepomp. 

Windenergie

U heeft aangegeven dat u gebruik wilt maken van windenergie 

Advies
De mogelijkheden voor toepassing van windenergie voor uw eigen woning zijn beperkt en zijn sterk afhankelijk van de situatie. Een windmolen op een hoog dak of op een open veld/weiland levert veel meer energie dan dezelfde windmolen in een stedelijke omgeving. Voor meer informatie: website van Milieu Centraal

Aandachtspunten
Voor het plaatsen van een windmolen is meestal een vergunning noodzakelijk. Overleg met de buurt of en waar een windmolen wenselijk zou kunnen zijn om hinder te voorkomen.

Comfort impact:  Het effect van windmolens op de gezondheid is nog niet bekend. Wel kunnen windmolens hinder geven door het geluid dat de wieken maken door de lucht. Dit is vaak een “zoevend” geluid.
Energie impact: Het effect van een (kleine) windmolen is vrij beperkt. Veel efficiënter is het om te kijken of er stroom kan worden geleverd van een grote lokale windmolen of een windpark. 

Andere alternatieve energiebronnen 

U heeft aangegeven dat u andere dan de hiervoor genoemde energiebronnen wilt gebruiken.

Advies 
Andere alternatieve energiebronnen zijn hybride warmtepompen (CV-ketel gecombineerd met warmtepomp op basis van ventilatieretourlucht), lucht/water warmtepompen (warmtepompen met als bron de buitenlucht), ventilatiewarmtepomp (warmtepomp op basis van ventilatie-retourlucht). Zie voor meer informatie: https://www.milieucentraal.nl/energie-besparen/duurzaam-verwarmen-en-koelen/warmtepomp-duurzaam-elektrisch-verwarmen/

Aandachtspunten
Voor alle systemen geldt dat de woning bij voorkeur geschikt is voor lage temperatuurverwarming. Dit is het geval wanneer de woning goed geïsoleerd is. Voor niet elke alternatieve energieborn is het ook mogelijk om te koelen. De ventilatiewarmtepomp is hiervoor bijvoorbeeld niet voor geschikt. 

Comfort impact:  De meeste alternatieve energiebronnen hebben als voordeel dat er naast verwarming van de woning ook een mogelijkheid is tot het koelen van de woning. Dit zorgt voor een kleiner risico op oververhitting in de zomer. Verder zorgt de toepassing van het bijbehorende afgiftesysteem met vloerverwarming voor een positief effect door minder luchtstromingen in de ruimte en daarmee minder tochtklachten en minder stofdwarrelingen.
Energie impact: Het effect van de alternatieve energiebron is afhankelijk van het rendement van het systeem. Vraag hiervoor de specificaties op bij de leverancier of de installateur. 

Geen duurzame opwekker gekozen   

U heeft in de vragenlijst geen geschikte duurzame energiebron gekozenen.