Hoe gezond is uw huis?

Gebruik te openen ramen 

U heeft aangegeven dat u gebruik maakt van te openen ramen en daarbij geen rekening houdt met de buitentemperatuur. Als u het raam opent als de buitentemperatuur hoger is dan binnen, warmt uw woning op. Op het moment van het openen voelt het soms weliswaar koeler omdat er de lucht stroomt, maar de warmere lucht geeft toch echt opwarming van het vertrek.

Advies 
Let bij het openen van de ramen op de buitentemperatuur. Is deze hoger dan binnen houdt de ramen dan dicht en gebruik een ventilator om luchtbeweging te realiseren. ’s Nachts en ’s ochtends vroeg zijn de beste tijden om de woning goed te luchten.

Aandachtspunten:  
Vanwege inbraakveiligheid zijn de te openen ramen mogelijk niet volledig te gebruiken ’s nachts. Probeer dan ’s avonds en ’s ochtends als u thuis bent alles even tegen elkaar open te zetten.  

Comfort impact:  Een lagere temperatuur in huis. 
Energie impact: Indien uw woning voorzien is van koeling, draagt het bij aan een lager energiegebruik. 

Aanwezigheid van te openen ramen 

U heeft aangegeven dat het niet mogelijk is om in twee verschillende gevel de ramen of deuren te openen. Om effectief extra ventilatie in te kunnen zetten moeten er spuivoorzieningen aanwezig zijn: te openen ramen van voldoende grootte. Maar let op, ventileren lukt alleen als de lucht die ergens binnenkomt ook weer het vertrek uit kan. Daarom, én omdat de (wind)druk op verschillende gevels ook verschillend is, is dit het meest effectief als er ramen in verschillende gevels aanwezig zijn en mogelijkheden voor doorstromen van lucht naar de verschillende vertrekken. 

Advies 
Als er al sprake is van renovatie of in ieder geval van vervangen van glas dan is het zaak te onderzoeken of er mogelijkheden zijn om extra te openen ramen te plaatsen.

Aandachtspunten: 
Wanneer u nieuwe ramen laat plaatsen, kies dan voor hang en sluitwerk waarbij het raam in meerdere stand te openen is, onder andere ook een kierstand. U kunt het raam dan ook gebruiken om te ventileren.

Comfort impact:  Een lagere temperatuur in huis. 
Energie impact: Indien uw woning voorzien is van koeling, draagt het bij aan een lager energiegebruik. 

Verminder interne warmtebronnen 

U heeft aangeven dat er veel apparaten ingeschakeld zijn op de momenten dat het te warm is in huis. Apparaten en personen in de woning zorgen voor warmteproductie waardoor de woning verder opwarmt.

Advies 
Schakel apparaten die u niet nodig heeft uit om warmteproductie in de woning te voorkomen. Douche zo koud en kort mogelijk en maak tijdens het koken gebruik van de afzuigkap met afvoer naar buiten zodat de warme lucht wordt afgevoerd. 

Aandachtspunten:  
Denk bij het plaatsen en gebruiken van apparatuur na in welke ruimte u deze wilt gebruiken. Als u een werkplek met een computer op de slaapkamer zet wordt deze warmer dan wanneer u deze in een andere ruimte zet.

Comfort impact: Een lagere temperatuur in huis. 
Energie impact: Indien uw woning voorzien is van koeling, draagt het bij aan een lager energiegebruik. 

Verbeter de regelbaarheid van de koeling 

U heeft aangegeven dat uw woning voorzien is van koeling en dat u de ruimte nog te warm vindt. Dit kan te maken hebben met de capaciteit, de werking van het systeem of de regeling. Als u de gewenste temperatuur in de ruimte niet eenvoudig kan wijzigen met de thermostaat of als dit geen effect heeft, kunt u de temperatuur niet beïnvloeden. Als de capaciteit van de koeling onvoldoende is, bijvoorbeeld tijdens een hittegolf, werkt de koeling maximaal maar kan de gewenste ruimtetemperatuur niet bereikt worden. 

Advies 
Ga na waarom de koeling de gewenste temperatuur niet haalt. Als de koeling alleen bij extreem warme periode niet voldoende effect heeft (maar wel koelt) en bij minder extreme perioden wel, is de capaciteit van het systeem mogelijk onvoldoende als u ook tijdens de hittegolf het huis koel wilt houden. Werkt het systeem in geen van de situaties goed, laat de temperatuurregeling aanpassen door een gebruiksvriendelijke variant. 

Aandachtspunten:  
Volg allereerst ook de andere adviezen op (gebruik zonwering, goed gebruik te openen ramen) om zoveel mogelijk warmte buiten te houden: passieve koeling. Op die manier hoeft u minder te koelen.

Comfort impact:  Minder warm in de woning.
Energie impact: Hoger energiegebruik als u meer gaat koelen. Als u zorgt dat er minder warmte in het huis komt door gebruik van bijvoorbeeld zonwering of nachtventilatie, gaat de energievraag voor koelen omlaag. 

Algemene adviezen te warm in de zomer.  

Mogelijk zijn er geen specifieke adviezen uit de vragenlijst naar voren gekomen.  

Advies 
Hoe het uitpakt met de temperatuur in huis heeft te maken met hoeveel warmte er binnenkomt door de gevel (met name de ramen), het dak (zeker als dat maar matig geïsoleerd is) en via de ventilatielucht (als het buiten warmer is dan binnen).  

Het is van belang om voor goede zonwering te zorgen en die ook goed te bedienen. Dat laatste betekent tijdig sluiten, voordat de zon in de woning schijnt. Ook het op een juiste manier omspringen met de ventilatie is belangrijk. Zolang de lucht buiten kouder is dan de binnenlucht geeft ventilatie koeling (warmteafvoer). Ook kan aan het eind van een warme dag het huis worden afgekoeld met nachtventilatie, zodat het huis de volgende dag weer met een prettige temperatuur begint.

De mate waarin er “thermische massa” aanwezig is heeft een behoorlijke invloed. Bij een “zwaar” huis (stenen binnenmuren, betonvloer met plavuizen) duurt het lang voordat overdag de temperatuur erg hoog wordt omdat ook alle massa mee moet worden opgewarmd. De temperatuurstijging blijft daardoor beperkt. Wel moet uiteraard die warmte op een later tijdstip, bijvoorbeeld ’s nachts, weer worden afgevoerd. Bij een “licht” huis (houtskeletbouw, gipskartonwanden, vloer met dik tapijt waardoor de warmte niet in de vloer kan dringen, warmt een huis snel op en tot een (veel) hogere temperatuur.

Als het probleem niet met de gegeven aanwijzingen kan worden opgelost kan een adviseur worden ingeschakeld. 

Verbeter de instelbaarheid van de ruimtetemperatuur 

U heeft aangegeven dat u de temperatuur in de ruimte niet eenvoudig kan wijzigen of dat dit geen effect heeft. De thermostaat regelt de temperatuur in de ruimte. Als deze defect is of niet eenvoudig te bedienen is het lastig om de gewenste ruimte temperatuur te creëren. 

Advies 
Vervang de thermostaat door een gebruiksvriendelijke variant waarop u gemakkelijk de temperatuur kan wijzigen en waarbij het mogelijk is om een programma in te stellen.

Aandachtspunten:  
Om het energiegebruik van de koeling verder te beperken, kijk dan ook naar de adviezen bij “het is in de zomer te vaak in huis”. 

Comfort impact: Minder koud in de woning. 
Energie impact: Lager energiegebruik omdat er niet onnodig veel gekoeld wordt.   

Maak gebruik van passieve opwarmmogelijkheden  

U heeft aangegeven dat als het in de zomer in huis te koud is, de buitentemperatuur lager is dan binnen. Als u woning goed geïsoleerd is gaat er maar weinig warmte verloren én komt er minder warmte binnen. In het begin van de zomer kan het daardoor in de woning kouder zijn dan buiten. Als de zon schijnt loopt de temperatuur waarschijnlijk echter snel op. Bij een “zwaar” huis (stenen binnenmuren, betonvloer met plavuizen) duurt het langer voordat de temperatuur stijgt omdat ook alle massa mee moet worden opgewarmd. 

Advies 
Als de ruimte nog niet opgewarmd is bij warm weer buiten, zet het raam open en gebruik eventuele zonwering pas als de ruimte op temperatuur is. 

Aandachtspunten:  
Zorg ervoor dat de ruimte niet te ver opwarmt zodat het later op de dag juist te warm is. 

Comfort impact: Minder koud in de woning. 
Energie impact: Indien u bij warmte gebruik maakt van koeling, kan hier meer energie voor nodig zijn.  

Algemene adviezen te koud in de zomer.  

Mogelijk zijn er geen specifieke adviezen uit de vragenlijst naar voren gekomen.

Advies 
Bij een “zwaar” huis (stenen binnenmuren, betonvloer met plavuizen) duurt het lang voordat de temperatuur stijgt omdat ook alle massa mee moet worden opgewarmd. Als de woning ’s nachts te ver is afgekoeld kan het daardoor lang duren voordat ’s morgens de temperatuur in huis weer op een prettig niveau ligt. In de tussenseizoenen is het zaak om ’s nachts niet teveel te ventileren.

Controleer of het koeling- en verwarmingssysteem goed werkt (thermostaat reageert bij een temperatuur verstelling, radiatoren worden wel warm etc.) geen storing. 

Als het probleem niet met de gegeven aanwijzingen kan worden opgelost kan een adviseur worden ingeschakeld. 

Ventilatiesysteem laten controleren 

U heeft aangegeven dat u geen mogelijkheden hebt om uw ventilatiesysteem te regelen. Mogelijk staat het systeem niet ingesteld op de goede luchthoeveelheid. 

Advies 
Laat de instellingen van uw ventilatiesysteem controleren en/of gebruiksinstructies aanvragen. Bij de oudere ventilatiesystemen is mogelijk alleen maar de functie aan en uit. Dan is het beter om de ventilator te laten vervangen door een ventilator met drie standen of door een vraaggestuurd ventilator. Indien u al een vraaggestuurd systeem heeft, zorg er dan voor dat er sensoren in alle verblijfsruimten hangen (een CO2 sensor in woon, werk- en slaapkamers en een luchtvochtigheid sensor in de badkamer) of dat deze in de afvoerkanalen van elke ruimte geïnstalleerd zijn. 

Aandachtspunten:  
Bij een mechanische ventilatiesysteem met drie standen is het vaak mogelijk om een extra draadloze bediening te kopen. Bij vraaggestuurde systeem moet u de mogelijkheid hebben om deze via een display (zoals een thermostaatdisplay) of via een computer of een smartphone.

Comfort impact: betere luchtkwaliteit, minder last van geurtjes en minder kans op schimmel. 
Energie impact: ventileren kost energie maar is nodig om een gezonde woning te realiseren. 

Gebruik een hogere stand van het ventilatiesysteem  

U heeft aangegeven dat uw ventilatiesysteem niet op de hoogste stand staat. Bij een mechanisch ventilatiesysteem is de hoogste stand meestal afgestemd op het gebruik van de ruimte. Als u het ventilatiesysteem in een lagere stand zet, kan u daardoor last krijgen van een muffe of bedompte lucht.

Advies
Zet het ventilatiesysteem bij gebruik van de ruimte in een hogere stand en ga na of dat voldoende werkt om de klachten tegen te gaan.

Aandachtspunten:  
Zorg voor voldoende luchttoevoer. Als uw ventilatiesysteem meer lucht gaat afvoeren, moet er ook meer lucht vanuit buiten in uw woning komen (door de roosters of open ramen). Lucht moet zich ook door de woning kunnen verplaatsen. Dat betekent dat er een ruimte tussen de deur en vloer (drempel) moet zijn 

Comfort impact: betere luchtkwaliteit, minder last van geurtjes en minder kans op schimmel.
Energie impact: ventileren kost energie maar is nodig om een gezonde woning te realiseren. 

Geen mechanisch ventilatiesysteem  

U heeft aangegeven dat u geen mechanisch ventilatiesysteem heeft in uw woning en ook geen afvoer in badkamer en keuken. Om de lucht in de ruimte te verversen moet er lucht toe- én afgevoerd worden.

Advies
Indien er maar in één gevel een te openen deel zit kan helpen om een raam of rooster in een tegenoverliggende ruimte te openen. De lucht kan dan stromen via een spleet onder de deur of een doorvoerrooster in of boven de deur. Om minder afhankelijk te zijn van luchtafvoer, overweeg dan om een mechanische luchtafvoer te installeren in de badkamer, keuken en/of toilet.

Aandachtspunten:  
Zorg ervoor dat de lucht van de toevoer naar de afvoer kan stromen. Dat betekent dat er een ruimte tussen de deur en vloer (drempel) moet zijn.

Geopende ramen of roosters in tegenoverliggende ruimtes zorgen voor meer luchtverversing maar kunnen ook tocht veroorzaken.

Comfort impact: betere luchtkwaliteit, minder last van geurtjes en minder kans op schimmel.
Energie impact: ventileren kost energie maar is nodig om een gezonde woning te realiseren.” 

Geen toevoer van verse lucht 

Er is in de ruimte geen toevoervoorziening voor verse lucht (mechanische toevoer of natuurlijke toevoer via gevel rooster). Hierdoor kan de lucht in de ruimte niet ververst worden wat kan leiden tot klachten over bedompte en muffe lucht. 

Advies 
Voorzie de ruimte van een toevoer voorziening (door roosters in uw ramen te laten plaatsen) of maak gebruik van de aanwezige te openen ramen.

Aandachtspunten:  
Roosters zorgen voor de toevoer van verse lucht van buiten. Als er veel wind op de rooster staat, kan deze ongewenste tocht veroorzaken. Door het gebruikt te maken van zelfregelende roosters kan je dit probleem voorkomen. 

Als u het glas moet vervangen om het rooster te plaatsen, kies dan gelijk voor isolerende beglazing (HR++ glas, triple glas of vacuum glas).

Comfort impact: betere luchtkwaliteit, minder last van geurtjes en minder kans op schimmel.
Energie impact: ventileren kost energie maar is nodig om een gezonde woning te realiseren. 

Algemene adviezen bedompte lucht. 

Mogelijk zijn er geen specifieke adviezen uit de vragenlijst naar voren gekomen.  

Met een CO2 meter kunt u nagaan of de capaciteit van de ventilatievoorzieningen voldoende is. Indien er onvoldoende lucht ververst wordt, zet dan een extra raam open, controleer of alle roosters open staan en/of zet het ventilatiesysteem in een hogere stand. Heeft dit onvoldoende effect? Schakel een adviseur in om dit te realiseren. 

Voor meer informatie over mechanische ventilatie kijk bijvoorbeeld in de volgende brochure van het lente-akkoord. 

Geen mechanisch ventilatiesysteem  

U heeft aangegeven dat u last heeft van schimmel en dat u geen mechanisch ventilatiesysteem heeft in uw woning en ook geen afvoer in badkamer en keuken.

Advies
Om minder afhankelijk te zijn van luchtafvoer door te openen ramen, voorzie in een mechanisch luchtafvoer in het toilet, in de badkamer en in de keuken. Zorg ervoor dat de lucht van de toevoer naar de afvoer kan stromen. Dat betekent dat er een ruimte tussen de deur en vloer (drempel) moet zijn. Verwijder de schimmel in de ruimte.

Aandachtspunten:  
Schimmel komt voor op vochtige plekken. Koude en slecht geventileerde ruimten hebben de grootste kans op schimmel. Door te voorzien in een luchtafvoer in de badkamer en de lucht toe te voeren via de gang of aangrenzende ruimten, zorgt u voor een goede afvoer van vochtige lucht en voorkomt u dat de ruimte sterk afkoelt. Zorg ervoor dat de lucht van de toevoer naar de afvoer kan stromen. Dat betekent dat er een ruimte tussen de deur en vloer (drempel) moet zijn of dat er een ventilatierooster is. Alle verblijfsruimte (slaapkamers, woonkamer, werkkamer etc.) dienen voorzien te zijn van een luchttoevoervoorziening met buitenlucht. 

Comfort impact: betere luchtkwaliteit, minder last van geurtjes en minder kans op schimmel.
Energie impact: ventileren kost energie maar is nodig om een gezonde woning te realiseren.” 

Gebruik van de ventilatie 

U heeft aangegeven dat u last heeft van schimmel en dat u geen gebruik maakt van het mechanisch ventilatiesysteem tijdens het douchen.

Advies 
Zet de ventilatie in de badkamer tijdens het douchen aan en laat deze nog 15 minuten daarna aanstaan. Of voorzien in een ventilator die vraaggestuurd werkt: bij een hoge luchtvochtigheid gaat de ventilator aan.

Aandachtspunten:   
Als u de ventilatie handmatig ingeschakeld, zet deze dan op de hoogste stand (meestal stand 3) tijdens het douchen.  

Comfort impact: betere luchtkwaliteit, minder last van geurtjes en minder kans op schimmel.
Energie impact: ventileren kost energie maar is nodig om een gezonde woning te realiseren. 

Mechanische luchtafvoer natte ruimten 

U heeft aangegeven dat u last heeft van schimmel en dat u gebruik maakt van het mechanisch ventilatiesysteem tijdens het douchen. Mogelijk is de capaciteit van het ventilatiesysteem onvoldoende. 

Advies 

Maak het afvoer ventiel/rozet schoon en zorg dat het afvoerkanaal schoon is. Zorg er ook voor dat er voldoende luchttoevoer voorzieningen zijn. Indien dit onvoldoende effect heeft laat de capaciteit van de ventilator controleren.
Verwijder de schimmel. 

Aandachtspunten:  
Zorg ervoor dat de lucht van de toevoer naar de afvoer kan stromen. Dat betekent dat er een ruimte tussen de deur en vloer (drempel) moet zijn of dat er een ventilatierooster is. Alle verblijfsruimte (slaapkamers, woonkamer, werkkamer etc.) dienen voorzien te zijn van een luchttoevoervoorziening met buitenlucht.

Comfort impact: betere luchtkwaliteit, minder last van geurtjes en minder kans op schimmel.
Energie impact: ventileren kost energie maar is nodig om een gezonde woning te realiseren.” 

Algemene adviezen vocht en schimmel. 

Mogelijk zijn er geen specifieke adviezen uit de vragenlijst naar voren gekomen.  

Schimmel komt voor op vochtige plekken. Koude en slecht geventileerde ruimten hebben de grootste kans op schimmel. Door te voorzien in een luchtafvoer in de badkamer, toilet en keuken en de lucht toe te voeren via de gang of aangrenzende ruimten, zorgt u voor een goede afvoer van vochtige lucht en voorkomt u dat de ruimte sterk afkoelt. Zorg ervoor dat de lucht van de toevoer naar de afvoer kan stromen. Dat betekent dat er een ruimte tussen de deur en vloer (drempel) moet zijn of dat er een ventilatierooster is. Alle verblijfsruimte (slaapkamers, woonkamer, werkkamer etc.) dienen voorzien te zijn van een luchttoevoervoorziening met buitenlucht. Verwijder de schimmel als u de ventilatie verbeterd hebt. 

Voor meer informatie over mechanische ventilatie kijk bijvoorbeeld in de volgende brochure van het lente-akkoord. 

Voorzie in een afzuigkap 

U heeft aangegeven dat u geen afzuigkap of recirculatiekap heeft in de keuken. Omdat er tijdens het koken veel kookgeuren en vocht vrij komen is het van belang dat deze lucht gelijk wordt afgevoerd. 

Advies 
Voorzie in een afzuigkap of recirculatiekap in de keuken. Maak tot die tijd zo veel mogelijk gebruik van de aanwezige ventilatievoorzieningen zoals een te openen raam. 

Aandachtspunten:   
Een afzuigkap met doorvoer naar buiten voert de vieze lucht gelijk af naar buiten een recirculatiekap filter de lucht en blaast deze vervolgens weer in de ruimte. Dit is laatste is energetische gunstiger maar er blijven wel verontreiniging achter in de lucht. Ook moeten de filters vaak vervangen worden om te zorgen dat de lucht goed gefilterd wordt. 

Indien uw woning voorzien van balansventilatie en u kies voor een afzuigkap met doorvoer naar buiten, zorg dan ook voor een luchttoevoervoorziening (dit kan een te openen raam zijn).  

Voor een overzicht van de voor- en nadelen van verschillende typen keukenventilatie, kijk op de website van het lente-akkoord.  

Comfort impact: goede afzuiging zorgt voor een betere luchtkwaliteit.
Energie impact: door de lucht naar buiten af te voeren, wordt het warmteverlies vergroot

Vervang de filters van de recirculatiekap 

U heeft aangegeven dat u keuken voorzien is van een recirculatiekap, maar dat u de filters niet regelmatig vervangt. De filters zorgen voor het reinigen van de lucht, als u deze niet vervangt wordt de vieze lucht weer de keuken in geblazen.

Advies 
Vervang het filter van de recirculatiekap regelmatig (zie instructies van uw afzuigkap).

Aandachtspunten:  
Het koolstoffilter in de recirculatiekap dient elke 3 tot 6 maanden te worden vervangen. 

Comfort impact: goede filters zorgen voor een betere luchtkwaliteit.  
Energie impact: geen invloed op het energieverbruik.

Recirculatiekap 

Een recirculatiekap verwijderd de vieze lucht niet uit de ruimte, maar filtert deze en brengt deze terug in de ruimte. Hierdoor worden niet alle stoffen verwijderd en is de efficiëntie lager dan wanneer de lucht rechtstreeks naar buiten wordt afgevoerd. Met name als u op gas kookt is een recirculatiekap niet geschikt, verbrandingsgassen NOx en ultrafijnstof worden niet afgevangen met een recirculatiekap.

Advies 
Vervang het filter van de recirculatiekap regelmatig (zie instructies van uw afzuigkap) of overweeg een afzuigkap met toevoer rechtstreeks naar buiten  

Aandachtspunten:  
Voor een overzicht van de voor- en nadelen van verschillende typen keukenventilatie, kijk op de website van het lente-akkoord.  

Comfort impact: goede afzuiging zorgt voor een betere luchtkwaliteit.
Energie impact: door de lucht naar buiten af te voeren, wordt het warmteverlies vergroot 

Algemene tips

Algemene tips op de geur overlast van koken te beperken zijn het plaatsen van de pannen achter op het fornuis, het gebruik van pandeksels en het aanzetten van de afzuigkap direct als u begint met koken en deze nog aan laten staan na het koken totdat de geur verdwenen is.

Voorzie in zonwering op de oost- zuid- en/of westgevel 

U heeft aangegeven dat u last heeft van verblinding door zonlicht én van warmte. Zonlicht draagt naast verblinding ook bij aan opwarming van de ruimte die georiënteerd is op het oosten, zuiden of westen.

Advies 
Met zonwering bestaande uit bijvoorbeeld screens aan de buitenzijde of markiezen kan de hoeveelheid daglicht worden gereduceerd én verminderd de warmtetoetreding in de ruimte.  

Aandachtspunten: 
Wil u de hoeveelheid daglicht in de ruimte optimaliseren, let dan goed op welke kleur en type zonwering u kiest: dit is van invloed op de mate van lichtdoorlatendheid en de uitzicht. 

Buitenzonwering zorg ervoor dat de warmte geweerd wordt voordat deze de woning in komt en is daardoor het meest effectief om oververhitting tegen te gaan. Indien u toch een oplossing aan de binnenzijde wilt, kies dan voor een variant met een gemetalliseerde afwerking zodat zonnewarmte zoveel mogelijk naar buiten wordt gereflecteerd.  

 Comfort impact: Reductie van daglicht en warmtetoetreding in de ruimte.
Energie impact: Indien een hoge lichtintensiteit in de ruimte vereist is, is er mogelijk aanvullend kunstlicht nodig. Voor adviezen vul ook de vragen in over “te weinig licht in huis”.  

Voorzie in lichtwering 

U heeft aangegeven dat in de ruimte waar u last heeft van te veel licht, niet voorzien is in lichtwering.  

Advies 
Voorzie de ramen in de ruimte van lichtwering waarmee de hoeveelheid daglicht kan worden gereduceerd. Dit kan elke vorm van raamdecoratie zijn die het daglicht reduceert bijvoorbeeld rolgordijnen, jaloezieën of gordijnen.

Aandachtspunten: 
Hier aandachtspunten benoemen die relevant zijn bij bovengenoemd advies. 

Comfort impact:   Reductie van daglicht en verblinding.
Energie impact:Regelbare daglichttoetreding kan gebruik van kunstlicht reduceren. “te weinig licht in huis”.

Algemene adviezen te veel licht in huis.

Mogelijk zijn er geen specifieke adviezen uit de vragenlijst naar voren gekomen.  

Advies 
Om de hoeveelheid licht in de ruimte te reguleren kunt u verschillende aanpassingen doen. Raambekleding aan de binnen- en/of buitenzijde biedt de mogelijkheid om de hoeveelheid daglicht in de ruimte te regelen. Verder spelen kleuren en materiaalgebruik in de ruimte een rol in verlichtingssterkte en eventuele verblinding (door weerspiegeling op gladde materialen). Ten slotte kunt u de inrichting van de ruimte aanpassen als u lokaal last heeft van verblinding, zet een werkplek loodrecht op de gevel en niet parallel aan het raam om grote contrasten tussen beeld en achtergrond te voorkomen en om directe zoninstraling op het scherm tegen te gaan. 

Zorg voor meer kunstlicht 

U heeft aangegeven dat u last heeft van de te weinig licht als het buiten donker is.

Advies
Zorg voor meer verlichting in de ruimte gericht op de plekken waar u het te donker vindt. Als de hoge lichtintensiteit alleen nodig / gewenst is bij een specifieke taak, kunt u kiezen voor een lamp met dimfunctie.

Aandachtspunten: 
Let er op dat de lichtbron zo plaatst dat u niet in uw eigen schaduw zit. Door te kiezen voor indirecte verlichting, het aanlichten van de een vlak, voorkomt u hoge lichtsterktes bij de bron en verblinding als u er in kijkt.

Comfort impact: Hogere lichtintensiteit. 
Energie impact: Hoger energiegebruik door aanvullende verlichting. 

Verander de inrichting van de ruimte

U heeft aangegeven dat u last heeft van te weinig licht indien u niet binnen drie meter afstand van het raam zit.

Advies
Maak gebruik van lichte plekken in de ruimte. Zorg dat u bij een raam gaat zitten om optimaal gebruik te maken van het daglicht. Richt zo nodig de ruimte anders in. Hierdoor is kunstlicht overdag vaak overbodig.

Aandachtspunten:  
Houd ook rekening met de oriëntatie van de gevel: de oostgevel heeft ’s ochtends zon en de westgevel juist ’s avonds.

Comfort impact: meer licht op de plekken waar u vaak verblijft.
Energie impact: besparing op het energiegebruik voor kunstlicht. 

Voorzie in daglichtwering 

U heeft aangegeven dat u zon- of lichtwering (raamdecoratie) gebruikt of dat er buiten belemmeringen (bijvoorbeeld bebouwing of bomen) zijn die de daglichttoetreding beperken. Deze objecten kunnen zorgen voor een aanzienlijke reductie van de hoeveelheid daglicht in de woningen. 

Advies
Haal obstructies voor het raam zoveel mogelijk weg. Kies voor raamdecoratie die zich klein opvouwt als u deze niet wilt gebruiken en kies voor lichte kleuren. Ga na of het mogelijk is om de belemmeringen buiten te beperken, bijvoorbeeld door begroeiing te snoeien.

Aandachtspunten:  
Licht kleuren dragen door reflectie bij aan een hogere lichtintensiteit. 

Comfort impact: meer daglicht in de ruimte.
Energie impact: minder kunstlicht nodig.    

Algemene adviezen te weinig licht in huis. 

Mogelijk zijn er geen specifieke adviezen uit de vragenlijst naar voren gekomen.

Advies
Om de hoeveelheid licht in de ruimte te reguleren kunt u verschillende aanpassingen doen. Raambekleding aan de binnen- en/of buitenzijde biedt de mogelijkheid om de hoeveelheid daglicht in de ruimte te regelen. Let wel op dat buitenzonwering vooral bedoeld is om te voorkomen dat de ruimte te veel opwarmt.

Verder spelen kleuren en materiaalgebruik in de ruimte een rol in verlichtingssterkte en eventuele verblinding (door weerspiegeling op gladde materialen). Licht kleuren zorgen voor meer licht in de ruimte. Ten slotte kunt u de inrichting van de ruimte aanpassen zodat de plekken waar u vaak gebruik van maakt, in de buurt van het raam zijn en daardoor veel daglicht hebben. Zet een werkplek loodrecht op de gevel en niet parallel aan het raam om grote contrasten tussen beeld en achtergrond te voorkomen en om directe zoninstraling op het scherm tegen te gaan.

Als dit onvoldoende effect heeft, zorg dan voor aanvulling van licht met kunstlicht. Voorzie in energiezuinige kunstverlichting om het daglicht aan te vullen als de zonwering noodzakelijk is of externe factoren niet beïnvloedbaar zijn. 

Afdichten kieren en naden. 

U heeft aangegeven dat er zichtbare en/of voelbare kieren zijn bij de te openen ramen en deuren in de buitengevel. Kieren in de gevels kunnen een geluidlek vormen.

Advies 
Het afdichten van kieren kan gebeuren met tochtprofielen, en open naden bij de aansluiting tussen kozijn en gevel kunnen worden afgedicht met kit. Afhankelijk van de grote van de kieren kan het afdichten een grote reductie van de geluidoverlast geven. Maar de kieren hebben naar verwachting ook een aandeel in de luchtuitwisseling tussen binnen en buiten. In dat geval resulteert het afdichten dus ook in minder ventilatie. Dat laatste is vanuit het oogpunt van gezondheid niet wenselijk. Voor ventilatie moeten roosters, klepraampjes of mechanische ventilatie aanwezig zijn. 

Om advies te krijgen over ventilatie, vul de vragen over luchtkwaliteit in. Indien u kiest om de gevel te voorzien van ventilatieroosters, kies dan voor een variant met geluiddemping om de geluidsoverlast tegen te gaan. .

Aandachtspunten: 
Voor het afdichten van kieren zijn er opbouwprofielen die je zelf kunt aanbrengen. Wil je de profielen niet zien en ze wegwerking in de sponning, dan moet er worden geschaafd en heb je mogelijk een aannemer nodig.

Comfort impact:  Naast het verbeteren van de geluidsituatie kunnen ook eventuele tochtproblemen verminderen.
Energie impact: Bij aanwezigheid van kieren vindt er (bij sterkere wind) vaak veel meer ventilatie plaats dan nodig is. In de nieuwe situatie wordt er als het goed is genoeg, maar niet meer geventileerd dan nodig is. Dit levert uiteraard ook energiebesparing op omdat er minder lucht hoeft te worden opgewarmd. 

Vervangen enkelglas door dubbelglas. 

U heeft aangegeven dat één of meerdere ruimten in uw woning voorzien zijn van enkelglas. Het type glas heeft een grote invloed op de geluidwering van de gevel. Het glas in de ramen is vaak de zwakste schakel in de geluidwering van de gevel als geheel. Dubbelglas heeft niet altijd een grotere geluidisolatie dan enkelglas onder andere doordat de twee ruiten kunnen resoneren op de tussenliggende luchtlaag. Dit speelt vooral bij verkeerslawaai. 

Advies
Als er alleen gewone “buurtgeluiden” in de omgeving zijn (mensen-/kinderstemmen, enz.) zal het vervangen van enkelglas door dubbelglas ook direct een verbetering van de geluidwering van de gevel geven. Mits er geen sprake is van grote kieren bij ramen en deuren en dergelijke.  

Is er sprake van (een grote) verkeerslawaaibelasting op de gevel en wilt u de geluidwering van de gevel verbeteren bij de overgang van enkel- naar dubbelgas, dan is het zaak om daarbij een bouwfysisch/akoestisch adviseur te betrekken, zodat met zorg een passende samenstelling van de ruit gekozen kan worden. 

Aandachtspunten:  
Essentieel is dat er ook aandacht wordt besteed aan de ventilatie. Daarvoor moeten goed ontworpen voorzieningen aanwezig zijn of nieuw worden aangebracht. Vul ook de vragen over luchtkwaliteit om advies te krijgen over hoe u uw woning kunt ventileren. Daarnaast is op de website van milieucentraal informatie te vinden over ventilatiemogelijkheden.  

Verder moeten in het geval de geluidwering belangrijk is de ventilatievoorzieningen ook geluidwerend worden uitgevoerd. 

Comfort impact:  Door het dubbelglas zal de temperatuur aan het binnen-oppervlak van de ruit hoger zijn dan in de bestaande situatie met enkelglas. Dit geeft een grotere thermische behaaglijkheid omdat de “koudestraling” vanaf het glas vermindert. Daarnaast zal uiteraard ook de hinder van geluid van buiten zijn verminderd.
Energie impact: Dubbelglas isoleert beter dan enkelglas. Dat betekent dat deze maatregel ook een flinke energiebesparing. Modern dubbelglas heeft HR++, vacuümglas, drievoudig glas isoleert ook veel beter dan “gewoon” dubbelglas. Dit laatste wordt ook vrijwel niet meer geleverd. 

Geluidhinder bij open ramen. 

U heeft aangegeven dat u geen geluidhinder ondervindt als de ramen gesloten zijn.

Advies 
Geluidhinder wordt conform de regelgeving bepaald bij gesloten ramen en geopende (eventueel geluiddempende) ventilatieroosters. Eventuele verbeteringen liggen dus niet op woningniveau, maar op het niveau van maatregelen aan de omgeving. Soms kan ook een schutting/scherm op enige afstand van de gevel enige vermindering van de geluidhinder bij geopende ramen geven.

Aandachtspunten:  
Een mogelijkheid is wellicht om de situatie door een deskundige te laten beoordelen, met buurtgenoten te overleggen en met de gemeente/provincie in gesprek te gaan. 

Comfort impact:  Als er een vorm van afscherming kan worden gevonden of als het geluid bij de bron kan worden verminderd (minder verkeer, verkeer omleiden) kan misschien een verbetering van de situatie worden bereikt
Energie impact: Er is geen invloed op het energiegebruik. 

Geluidoverlast van eigen installaties. 

U heeft aangegeven dat u hinder ondervindt van het geluid van installaties in uw woning. 

Advies 
Ga na welke installatie in het huis de hinder veroorzaakt door de installaties om de beurt uit te schakelen en te luisteren wanneer het geluid stopt. Leg dit voor aan een installateur/installatieadviseur. Mogelijke oplossingen zijn omkastingen of andere vormen van afscherming in de installaties of geluiddemping in ventilatiekanalen.   

Aandachtspunten:   Geen. 

Comfort impact: Vermindering van geluidoverlast
Energie impact: Geen. 

Geluidoverlast van personen en/of installaties in de directe omgeving. 

U heeft aangegeven dat u hinder ondervindt van het geluid van personen in de directe omgeving van uw woning of van apparatuur op aangrenzende percelen.

Advies
Ga in overleg met de betrokken partijen om de mogelijkheden van verminderen van de geluidproductie te bespreken.
Dat kan zijn minder luid of op een andere plek praten als het geluid van personen betreft of als het apparaten betreft het treffen van geluidsisolerende of afschermende maatregelen. Voor dat laatste kan een installatie adviseur of de leverancier van het apparaat helpen.

Aandachtspunten:  
Het is zinvol na te gaan bij de gemeente wat het toegelaten geluidniveau in de omgeving is. Ook als het gemeten niveau lager is, wilt dit niet zeggen dat het geluid onhoorbaar is, en dat er nog steeds enige hinder kan bestaan. 

Comfort impact:  Als het goed is verminderen van de overlast.
Energie impact:  Geen. 

Geluidoverlast van installaties van een bedrijf in de directe omgeving. 

U heeft aangegeven geluidoverlast te ondervinden van installaties van een bedrijf in de directe omgeving. 

Advies 
Neem contact op met het bedrijf en doe een melding van de hinder bij uw gemeente. Eventueel kan zelf (of uit te voeren door een bureau) eerst een meting van het geluidniveau worden gedaan. 

Aandachtspunten:  
Zoek ook uit wat het toelaatbare geluidniveau is in de omgeving. Dan is direct duidelijk of er iets is waar ook vanuit de regelgeving iets aan gedaan moet worden.

Comfort impact:  Minder geluidoverlast.
Energie impact:Geen. 

Algemene adviezen geluid van buiten 

Mogelijk zijn er geen specifieke adviezen uit de vragenlijst naar voren gekomen.

Advies
Beschrijf het probleem zo goed mogelijk en neem contact op met een bouwfysisch bureau of de omgevingsdienst in de regio.

Overlast van geluid van sanitair 

U heeft aangegeven dat u last heeft van sanitair, zoals een doorgaand geluid van het doorspoelreservoir van het toilet.

Advies
Afhankelijk van de situatie zijn hier heel verschillende oplossingen. Zo kan het continue doorlopen van een spoelreservoir, veroorzaakt door een defecte vlotter, leiden tot hinder. Er zijn echter zoveel verschillende oorzaken, dat het verstandig is uw installateur hiervoor in te schakelen.  

Aandachtspunten:  
Zie bij advies.

Comfort impact:  Stoppen hinder.
Energie impact: Geen.  

Hinder van geluid van ventilatie installatie 

U heeft aangegeven dat u last heeft van geluid, veroorzaakt door de ventilatie installatie.

Advies
Geluid van de ventilatie installatie kan worden veroorzaakt door stromingsgeluid in de kanalen, stromingsgeluid door roosters en het geluid van de ventilator. Stromingsgeluid ontstaat bijvoorbeeld door hoge snelheden in de kanalen of combinaties van bochten. Ventilatorgeluid kan worden veroorzaakt door vervuiling van de ventilator of een defect in de ventilatiebox. Leg uw probleem voor aan uw installateur.

Aandachtspunten: 
Zie bij advies.

Comfort impact:  Minder storend geluid
Energie impact:Als er met te hoge luchtsnelheden wordt gewerkt en deze worden terug gebracht, dan is er een beperkte besparing op ventilator energie mogelijk. 

Geluid van huishoudelijke apparatuur 

U heeft aangegeven dat u last heeft van geluid van huishoudelijke apparatuur 

Advies 
Ga na welk huishoudelijk apparaat de hinder veroorzaakt. Indien deze hinder is ontstaan vanaf aanschaf, kan het product specifiek zijn. Is de hinder later ontstaan kan het ook een defect aan het apparaat zijn. Informeer bij de leverancier of fabrikant van de apparatuur om na te gaan wat kan worden gedaan aan de reductie van het geluid. Soms kan een apparaat ook anders worden ingesteld. Een andere mogelijkheid is om het apparaat op een andere plaats op te stellen c.q. op te hangen.
Wordt het geluid overgedragen door trillingen in wand of vloer, kijk dan of het apparaat op een rubber mat of dergelijke kan worden opgesteld of dat het met geluiddempende beugels aan de wand kan worden bevestigd. Vraag hiervoor nader advies aan leverancier of installateur. 

Aandachtspunten:   
Zie hiervoor bij advies.

Comfort impact:  Minder geluidoverlast.
Energie impact: Bij een defect of niet juist ingesteld apparaat kan na verbetering ook (een beperkte) energiebesparing optreden. 

Last van onbekend geluid van apparaten/installaties in huis 

U heeft aangegeven dat u hinder heeft van geluid van appraten/installaties in huis, maar niet weet van welke. 

Advies 
Probeer na te gaan of het een huishoudelijk apparaat is, door apparaten uit te schakelen en of groepen in de meterkast uit te zetten, om zo vast te stellen uit welk deel van het huis het komt en of het uit de woning komt of daarbuiten. Indien het een huishoudelijk apparaat betreft, informeer bij de leverancier of fabrikant van de apparatuur om na te gaan wat kan worden gedaan aan de reductie van het geluid. Indien het geen huishoudelijk apparaat lijkt te zijn, leg uw probleem dan voor aan uw installateur. Omschrijf altijd zo nauwkeurig mogelijk wanneer het geluid hoorbaar is en wat voor geluid het is.  

Aandachtspunten:  
Zie hiervoor bij advies. 

Comfort impact:  Oplossen geluidprobleem.
Energie impact: Bij een defect of niet juist ingesteld apparaat kan na verbetering ook (een beperkte) energiebesparing optreden. 

Algemene adviezen last van geluid van installaties in de woning 

Mogelijk zijn er geen specifieke adviezen uit de vragenlijst naar voren gekomen.

Advies
Beschrijf het probleem zo goed mogelijk en neem contact op met een aannemer of installateur.

Onderdeel geluid van buiten.  

U heeft aangegeven dan u last heeft van geluid van de buren. Daarnaast heeft u aangegeven dat het geluid van buiten komt.

Advies 
Op deze website is ook een onderdeel geluid van buiten hier kunt u meer informatie vinden voor dit onderwerp.

Aandachtspunten:  
Niet van toepassing.

Comfort impact: Niet van toepassing.
Energie impact: Niet van toepassing. 

Geluid van stemmen en apparatuur 

U heeft aangegeven last te hebben van stemgeluid of geluid van apparatuur van de buren. Het geluid van stemmen of apparatuur zoals een radio of televisie noemen we luchtgeluid. Luchtgeluid wordt door de scheidingen rondom een ruimte tegengehouden. De mate waarin dit wordt tegengehouden noemen we de mate van luchtgeluidisolatie. Dit hangt af van de constructie van de scheiding. Een vuistregel die hierbij genomen kan worden is dat als het geluid hoog van frequentie is, komt deze vaak door kieren en naden. Is het geluid laag frequent dan komt het door een constructie heen.

Advies
Verbeter de geluidisolatie van de scheidingsconstructie en dicht naden en kieren. 

Aandachtspunten:  
Als u in een oude woning woont kan het zijn dat de kieren en de naden van de ruimte er voor zorgen dat de ruimte geventileerd wordt. Vul hiervoor ook de vragen in over “ik over muffe of bedompt lucht in huis” om na te gaan of uw ventilatie op orde is.

Comfort impact: Minder overlast.
Energie impact: Indien u kiest voor geluidisolatie welke ook bijdraagt aan de thermische isolatie, kan dit een gunstige invloed hebben op uw energiegebruik voor verwarming.  

Overlast door het lopen van mensen of trillende apparatuur. 

U heeft aangegeven dat u last heeft van geluid van de buren en dat dit door het lopen van personen of door trillende apparatuur komt.  Het geluid van lopen of aanstotingen veroorzaakt door het trillen van een wasmachine noemen we contactgeluid. Contactgeluid ontstaat dus bij directe aanstoting van een constructie. De mate waarin dit wordt gedempt noemen we de contactgeluidisolatie. Dit hangt af van de constructie van de scheiding.

Advies 
Om het contactgeluid te verminderen moet u het contact met de vloer of wand verminderen. Dit kan door een zachte afwerking of dempers. Dit kan al een door een vilt aan te brengen.

Aandachtspunten:  
Hoeveel er dempt kan worden hangt af van het materiaal en de dikte.

Comfort impact: Minder overlast.
Energie impact: Niet van toepassing. 

Onbekend met de opbouw van de woning. 

U heeft aangegeven geluidsoverlast te hebben van de buren en dat u niet weet of uw wand/vloeren zijn gemaakt van een zware of een lichte constructie.  

Advies
Laat een akoestisch adviseur meekijken om te bepalen wat voor constructie het betreft. Deze adviseur kan u, desgewenst, ook adviseren over de te nemen maatregelen om de geluidhinder te reduceren.

Aandachtspunten:  
Indien u aanpassingen aan de gevel laat doen, ga dan na of het mogelijk is om ook gelijk de thermische isolatie van uw woning te verbeteren. Houd er wel rekening mee dat er voldoende ventilatiemogelijkheden zijn. Vul hiervoor ook de vragen in over “ik over muffe of bedompt lucht in huis” om na te gaan of uw ventilatie op orde is.

Comfort impact: Minder overlast.
Energie impact: Niet van toepassing. 

Overlast van luchtgeluid door een zware constructie. 

U heeft aangegeven last te hebben van geluid van de buren en u heeft aangegeven dat de woning is opgebouwd uit een zware constructie. Bij een massieve constructie is de massa maatgevend voor de mate van luchtgeluidisolatie. Deze isolatie kan worden verhoogd door massa toe te voegen, echter is dat constructief lang niet altijd mogelijk. Beter is het toevoegen van een voorzetwand bestaande uit een frame met minerale wol isolatie en gipsbeplating. Voor een vloer is het type afwerking belangrijk. Een zachte afwerking dempt veel geluid. 

Advies 
Deze voorzetwand staat bij voorkeur los van de bestaande wand, zodat geluidtrillingen niet kunnen worden doorgegeven. De voorzetwand vormt zo een extra akoestische afscherming. Voor een exacte opbouw die past bij uw situatie, kunt u zich laten adviseren door een akoestisch adviseur. Voor een vloer is het type afwerking belangrijk. Een zachte afwerking dempt veel geluid. Het plaatsen van bijvoorbeeld een kleed of viltjes onder stoelpoten kan vaak al veel helpen. 

Aandachtspunten:  
Om er voor te zorgen dat de aanpassingen die u doet goed werken is het belangrijk dat u voor de opbouw van de materialen/constructie de juiste soorten en dikten kiest. Twijfelt u, laat u dan adviseren.  

Comfort impact:  Minder overlast.
Energie impact: Niet van toepassing. 

Overlast van luchtgeluid door een lichte wand constructie. 

U heeft aangegeven last te hebben van geluid van de buren en u heeft aangegeven dat de woning is opgebouwd met een lichte wand constructie. Bij een lichte scheidingswand is de opbouw maatgevend voor de mate van luchtgeluidisolatie. Zo kan de scheidingswand bestaan uit een enkel frame met aan beide zijden beplating of een dubbel frame waardoor trillingen minder makkelijk worden doorgegeven. 

Advies 
In de scheidingswand kan minerale wol aanwezig zijn om de akoestische isolatie verder te verhogen. Ook het aantal platen is van invloed op de prestatie. De oplossing is dus sterk afhankelijk van de exacte opbouw. in sommige gevallen is de toevoeging van een extra gipsplaat dan voldoende om het akoestisch probleem te verhelpen, in andere gevallen is een extra voorzetwand nodig. Tenzij u zelf over deze juiste kennis beschikt, kunt u zich, gezien de vele variabelen, hierin het beste laten adviseren door een akoestisch adviseur.

Aandachtspunten: 
Om er voor te zorgen dat de aanpassingen die u doet goed werken is het belangrijk dat u voor de opbouw van de materialen/constructie de juiste soorten en dikten kiest. Twijfelt u, laat u dan adviseren.

Comfort impact:  Minder overlast.
Energie impact: Niet van toepassing. 

Overlast van luchtgeluid door een lichte vloer constructie. 

U heeft aangegeven last te hebben van geluid van de buren en u heeft aangegeven dat de woning is opgebouwd met een lichte vloer constructie. Bij een lichte vloer is de opbouw maatgevend voor de mate van luchtgeluidisolatie. Daarbij speelt het vloerpakket en gewicht daarvan boven de balken een rol, maar ook het type plafond onder de vloer en of tussen plafond en vloer nog isolatie is aangebracht. 

Advies 
De oplossing is sterk afhankelijk van de exacte opbouw. In sommige gevallen is de toevoeging van een extra gipsplaat aan de onderzijde dan voldoende om het akoestisch probleem te verhelpen, in andere gevallen is een plafond nodig dat akoestisch geheel is losgekoppeld van de vloer, zodat trillingen nauwelijks worden doorgegeven. Tenzij u zelf over deze juiste kennis beschikt, kunt u zich, gezien de vele variabelen, hierin het beste laten adviseren door een akoestisch adviseur.

Aandachtspunten:  
Om er voor te zorgen dat de aanpassingen die u doet goed werken is het belangrijk dat u voor de opbouw van de materialen/constructie de juiste soorten en dikten kiest. Twijfelt u, laat u dan adviseren.  

Comfort impact: Minder overlast.
Energie impact: Niet van toepassing. 

Overlast van contactgeluid door een vloer constructie. 

U heeft aangegeven last te hebben van geluid van de buren. Contactgeluid kan het beste worden voorkomen bij de bron. Contactgeluid wordt voornamelijk veroorzaakt door mensen of objecten die de vloer aanstoten. 

Advies 
Contactgeluid door lopen kan veelal worden verminderd met een verende laag, zoals een ondervloer van de harde vloerafwerking of tapijt. Let wel op, want bij sommige vloeren is een dergelijke verende laag al aangebracht in het vloerpakket. een extra verende laag daar bovenop kan juist tot problemen leiden. De trillingen van een wasmachine kunnen veelal worden opgelost door speciale in de handel verkrijgbare dempende matten. Mits het probleem niet is veroorzaakt door bijvoorbeeld een recente wijziging van de vloerafwerking en u heeft zelf niet de juiste kennis, laat u adviseren door een akoestisch adviseur. 

Aandachtspunten: 
Om er voor te zorgen dat de aanpassingen die u doet goed werken is het belangrijk dat u voor de opbouw van de materialen/constructie de juiste soorten en dikten kiest. Twijfelt u, laat u dan adviseren.  

Comfort impact: Minder overlast.
Energie impact: Niet van toepassing.